اعظم سپاهی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری ، گروه شهرسازی ، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران
علی مقدم آریایی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
نرجس السادات فاطمی - دکترای شهرسازی ، گروه شهرسازی ، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران

در دهه های اخیر کلان شهرها به نحو بی سابقه ای گسترش یافته اند. این گسترش کالبدی در بسیاری از موارد بیش از افزایش جمعیت بوده است. یکی از پدیده هایی که شهرهای امروز جهان و به ویژه شهرهای بزرگ با آن مواجه اند، بلند مرتبه سازی است. ایده بلند مرتبه سازی نخست به منظور بهره برداری از زمین های مرکز شهر و در پی توجه به اقتصاد شهر مطرح گردید. رشد شتابان جمعیت شهری و به تبع آن نیاز به مسکن از یک سو و جلوگیری از گسترش بی رویه شهرها برای استفاده بهینه از زمین های شهری و رفع مشکلات و معضلات سیما، فضا، مسائل زیست محیطی و از سوی دیگر، بلند مرتبه سازی و الگوی شهر فشرده را در راستای توسعه پایدار شهری در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه مطرح کرده است. لذا در راستای حل مسائل امروزی و آینده شهر، راهبرد شهر فشرده و پروژه های بلند مرتبه سازی می تواند محور توسعه آتی شهرها قرار گیرد. با این وجود این پدیده تأثیراتی را بر بافت پیرامون گذاشته و مشکلات نوینی را برای شهروندان به وجود آورده که از آن جمله می توان به افزایش ازدحام و تراکم، افزایش آلودگی های زیست محیطی، کاهش دسترسی شهروندان بههوای آزاد و نور خورشید و افزایش مزاحمت های شهری اشاره کرد.در این مقاله سعی بر آن است که به بررسی تبعات پدیده بلند مرتبه سازی بر بافت پیرامون نمونه موردی منتخب پرداخته شود و در انتها در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار شهری راهکارها و پیشنهاداتی ارائه گردد.

بلند مرتبه سازی، تراکم، توسعه پایدار شهری، منطقه 9 مشهد