محمد حسین عابدی - دانشجوی دکترای معماری ، دانشکده معماری و هنر ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ، ایران
بیتا نعمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر، ایران

اسکان غیر رسمی در ایران مانند بسیاری از دیگر کشورهای جهان ، پدیده ای رو به رشد می باشد که شهرهای کشور را با مسائل جدیدی روبرو ساخته است. بنا بر برآورد برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد بیش از 50 درصد ساکنان شهرهای کشور های کم در آمد و 20 درصد کشورهای با درآمد متوسط در سکونتگاه های غیر رسمی زندگی می کنند و شهر بجنورد نیز مانند سایر شهرهای ایران با پدیده اسکان غیر رسمی مواجه است که در این مقاله به بررسی آسیب شناسی کالبدی آن پرداخته می شود. مهمترین علل اسکان غیر رسمی و حاشیه نشینی از گسترش بی رویه شهرها ناشی می شود در مورد چگونگی ایجاد مناطق حاشیه ای و پیدایش پدیده حاشیه نشینی دلایل زیادی گفته شده اما به طور کلی می توان گفت که تا حدود زیادی این پدیده ریشه در مهاجرت دارد هدف از بررسی حاضر شناخت شرایط و ویژگی های محیط مورد بررسی بوده تا زمینه های کاهش آسیب های کالبدی و اجتماعی مشخص گردد و همچنین بتوان از طریق بررسی دقیق تدابیری اندیشیده شود تا محیط این بافت ها به محیطی بهتر تبدیل شود. بنابراین در این مقاله با استفاده از روشی تحلیلی و تبیینی با رویکرد کیفی و کمی سهمی در باز نمایی آسیب های این پدیده بر روی شهر و حاشیه نشینان شده است . نتایج بدست آمده حاکی از آن است با توجه به تلاش های مسئولین ذیربط و در اولویت قرار دادن این معضل شهری ایجاد و اختصاص شهرداری مستقل و جداگانه ای وهمچنین تخصیص بودجه های مورد نیاز برای این مناطق شاهد حل مشکلات حاشیه نشینان و ارائه خدمات شایسته ای به این مناطق نسبت به سایر مناطق شهری هستیم .

اسکان غیر رسمی، آسیب شناسی، عوامل ایجاد حاشیه نشینی، برنامه های راهبردی