شاهین شفایی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دان
کیومرث ابراهیمی - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دا
قاسم زراعی - استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی
محمدابراهیم بنی حبیب - استادیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

در طراحی سیستم های آبیاری قطره ای برای محاسبه افت هیدرولیکی معمولا از رابطه هیزن - ویلیامز استفاده می شود. رابطه مذکور برای لوله های قطورتر از 75 میلیمتر و دبی های بیش از 3/2 لیتر در ثانیه پیشنهاد شده است. [1] در صورتی که برای لترال ها عموما از لوله هایی با قطر 16 تا 32 میلیمتر استافده می شود. در این حالت افت هیدرولیکی محاسبه شده کمتر از افت واقعی بوده و در نتیجه فشار هیدرولیکی در نقطه دلخواه کمتر از مقدار مورد نیاز خواهد بود. به عبارت دیگر دبی خروجی از قطره چکان ها کاهش یافتهو یکنواختی توزع آب کمتر از میزان پیش بینی شده خواهد بود. در این تحقیق با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی و کاربرد لوله های پلی اتیلن با قطر 16 ، 20 ف 25 و 32 میلیمتر افت هیدرولیکی به ازای دبی های مختلف و با توجه به محدوده سرعت مجاز، اندازه گیری شد. سپس با آنالیز داده های ثبت شده، رابطه جدیدی به دست آمد که مقدار افت هیدرولیکی را در لوله های 16 تا 32 میلیمتر تنها با دبی و قطر لوله محاسبه می کند. رابطه ریاضی به دست آمده با نتایج حاصل از روش‌های Churchill ، Moody و Blasius و مقادیر واقعی اندازه گیری شده مقایسه شد. مطابق با نتایج این مطالعات رابطه به دست آمده برای لوله های پلی اتیلن با قطر 16 الی 32 میلیمتر و با عدد رینولدز بیش از 2000 با اطمینان بالایی پیشنهاد می شود. از مزایای رابطه به دست آمده استقلال ان از ضریب افت C و دقت قابل توجه آن می باشد.

آبیاری قطره‌ای، افت هیدرولیکی، مدل آزمایشگاهی، هیزن - ویلیامز