نوید احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست گرایش آلودگیها دانشگاه آزاد اصفهان

گرمایش جهانی یکی از معضلات و چالش های بزرگی است که جهان با آن روبرو است: در حال حاضر کشور ایران جز کشورهایی به شمار می آید که از نقش بسزایی در این چالش برخوردار است، از این رو کشورهای جهان خود را متعهد به کاهش این درجه حرارت در طی سالهایآلاینده می داند. که معاهدات مختلفی پیرامون آن درحال برگزاری و قانونگذاری می باشد. که درآنها علاوه بر تنظیم مقرارتالزام آور مبنی برکاهش گازهای گلخانه ایی، به چگونگی این روند نیز پرداخته شده است. که کشور ما نیز بالطبع باید خود را با این جریان هماهنگ کند.یکی از مهم ترین بخش های موجود پرداختن به حفاظت از لایه ازن به عنوان مانعی طبیعی برای جلوگیری از تابش بی شد از حد اشعههات مضر خورشیدی می باشد.که علاوه بر تاثیر مخرب بر حیات انسانی عاملی درگرمایش زمین محسوب می شود.در لایه ازن کمربند نسبتاً ضخیمی است که متشکل از گاز ازن که در طبقه استراتوسفر قرار گرفته است در خط استوا فاصله بین استراتوسفر زمین حدود14/5 کیلومتر است اما بر فراز قطب ها فاصله استراتوسفر تا زمین 11 تا 43 کیلومتر متغیر است. اتمسفر زمین میلیاردها سال فاقد لایه ازن بوده است زیرا در آن اکسیژن آزاد وجود نداشت پس همه اشعه ماوراء بنفش خورشید به سطح زمین می رسید این اشعه پرانرژی با بمباران اقیانوس ها و اتمسفر متراکم سطح زمین به تدریج شرایطی را برای تبدیل مولکول های ساده ای مثل دی اکسید کربن Co2، متان CH4، آب H2O و آمونیاک NH3 به مولکول های پیچیده تری نظیر ازن را فراهم ساخت. به طور کلی ازن از ترکیب اتم اکسیژن (O) با ملکول پایدار اکسیژن به وجود می آید. این عمل ممکن است از دو راه رخ دهد. مولکول اکسیژن وارد اتم اکسیژن می شود و یا ملکون ازن ممکن است شکسته شود. بیشتر ازن تولید شده وقتی که اشعه های پرانرژی uv از خورشید به ملکول گازهای نادر استرانسوسفر می رسد، به وجود می آید، اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند به وجود آورند یا نابود کننده ازن باشند. اشعه های پرانرژی ماوراء بنفش ازن را به وجود آورده و اشعه های کم انرژی UV را می شکنند. وقتی مولکول O2 به وسیله اشعه های خورشید ضربه خورد اتم های منفرد اکسیژن که بسیار فعال هستند، جدا می شوند. اتم اکسیژن با مولکول اکسیژن، ازن را ایجاد می کند. ازن پیوسته در حال تخریب است وقتی که اشعه های کوتاه UV را جذب می کند. در تمام این اوقات با وجود تشکیل و تخریب جریان ازن مقدار ازن در اتمسفر زمین به صورت متعادل و پایدار باقی خواهد ماند.

گرمایش زمین، ازن، اتمسفر، اشعه ماوراء بنفش