تحلیل مکان یابی عرصه های مناسب فضای سبز شهری با استفاده از روش ترکیبی AHP در محیط GIS مطالعه موردی: منطقه ی 10 شهر مشهد

پایداری شهرها اساسا بر اجزای ساخته شده محیط شهری استوار است که توجه بیشتر به اجزای طبیعی و فضاهای سبزشهری را می طلبد. فضای سبز به عنوان یکی از مهمترین عناصر حیات و پایداری شهر در صورت توجه به استانداردهایزیست محیطی و پراکنش مناسب آن در ارتباط با فاکتورهای مختلفی چون جمعیت، تراکم و مساحت، نتیجه بسیار مثبتی بر بهبود کیفیت زندگی و نشاط مردم خواهد داشت. ولی در شرایط حاضر، بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ ایران با معضلکمبود فضای سبز و نیز توزیع نامناسب و عدم پراکنش صحیح آن مواجه می باشند که این وضعیت نارضایتی و نزولتدریجی کیفیت زندگی و سلامت افراد را به دنبال خواهد داشت. شهر مشهد نیز به عنوان یکی از شهرهای بزرگ ایران، با توجه به رشد فزاینده ی جمعیتی و فیزیکی، نیازمند فضای سبز شهری مطلوب است. از این رو تحلیل و بررسی کاربریفضای سبز و سرانه ی آن در مناطق مورد بررسی، ارائه ی پیشنهادهای مناسب در راستای ایجاد تعادل در ساختار کالبدی – اجتماعی منطقه مورد مطالعه، به عنوان موضوع پژوهش حاضر می تواند اهمیت زیادی داشته باشد. پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و کاربردی است و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی ) GIS ( و فرایند تحلیل سلسله مراتبی ) AHP ( به بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکان یابی فضاهای سبز شهری منطقه 01 شهرداری مشهد پرداخته است. در همین راستا با تهیه بانک اطلاعات مکانی پارکها و فضای سبز منطقه 01 شهرداری مشهد، وضعیت دسترسی ساکنین بر طبق استانداردهای موجود بررسی شده و با در نظر گرفتن مناطقی که از این لحاظ با کمبود مواجه بوده و نیز مورد توجه قرار دادن سایر عواملشهری موثر در مکان یابی، با ارائه الگویی مناسب، به دنبال توزیع بهینه ی فضای سبز در این منطقه است. نتایج نشان می دهد که فضاهای سبز شهری در منطقه 01 شهرداری مشهد، دارای مکان گزینی بهینه نیستند و قدرت پاسخ گویی به نیاز شهروندان را ندارند، بر همین اساس لزوم مکان یابی صحیح در جهت احداث پارک های جدید به شدت احساس می شود.

Keywords:

فضای سبز , اکوسیستم شهری , سرانه فضای سبز , AHP , GIS