سارا بنی نعیمه - سازمان آب و برق خوزستان
فرانک کسائی - سازمان آب و برق خوزستان

خشکسالی به عنوان بلای طبیعی و پدیدهای اجتناب ناپذیر، از دیر باز در پهنه وسیع کشورهای مختلف به خصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و میابد. مطالعه ها و بررسی-های انجام شده نشانگر آن است که کشور ایران با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی خود، همچون بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در وضعیت مناسبی از لحاظ تامین آب قرار ندارد. قدر مسلم آن که، در صورت اعمال مدیریت های ناکارآمد فنی و استفاده از راهکارهای نامناسب، علاوه بر هدر رفت منابع موجود و تشدید خشکسالی، زمینه را برای بروز خشکسالیهای بعدی به طرز فزایندهای فراهم می کند. از انواع خشکسالی دیگر می توان به خشکسالی کشاورزی و خشکسالی هیدرولوژیک اشاره کرد، اما این نوع خشکسالی ها بعد از یک دوره خشکسالی هواشناسی رخ می-دهند، لذا پایش خشکسالی هواشناسی از اهمیت خاصی برخوردار است. پایش خشکسالی جزء ضروری از مدیریت ریسک خشکسالی است. نرم افزار DIP برای محاسبه شاخصهای خشکسالی هواشناسی کاربرد زیادی دارد. در این مطالعه با بکارگیری نرم افزار DIP در تعیین شاخص های خشکسالی ایستگاه بارانسنجی بارانگرد و استفاده از دادههای سری زمانی 20 ساله متوسط بارندگی سالانه ایستگاه از سال (1372 تا 1393)، 557/91 محاسبه گردید و شاخص های خشکسالی این سری زمانی تولید و مورد ارزیابی قرار گرفت و 1 دوره خشکسالی شدید، 3 دوره خشکسالی متوسط در دوره آماری شناسایی شد. بر اساس نتایج به دست آمده از برآورد شاخص ها در ایستگاه بارانگرد، خشکترین سال با به کارگیری شاخص ZSI و CZI و SPI سال 1393 با 2/57- دارای خشکسالی شدید و سال 1378 با 1- و 0/73- و سال 1387 با 1/22- و 1- و 1/25- سال 1390 با 1/52- و 1/42- و 1/33- خشکسالی متوسط می باشد و سال 1380 با مقدار 1/87 و 1/57 بسیار مرطوب بوده است. با استفاده از شاخص SPI سال 1387 را تقریبا نرمال به نسبت دیگر شاخص ها مشخص کرده و در سال 87 و 90 خشکسالی متوسط داشته است و درسال 93 خشکسالی شدید را داشته است. با توجه به نمودار ها خشکسالی از سال 1378 به بعد بسیار مشهود بوده است .همچنین خشکسالی در تمام شاخص ها در سال های 78- 87- 90- 93 مشهود است.

خشکسالی هواشناسی، شاخص های خشکسالی، منابع آب، نرم افزارDIP