بررسی اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی و بیابانزایی دشت سیستان با استفاده از شاخص دومارتن

مساله تغییر اقلیم به عنوان مهمترین معضل این قرن و تهدیدی برای تمامی جانداران کره زمین می باشد . نوسانات آب و هوایی که باعث خشکسالی و بیبانزایی می شود ، بیشتر به کاهش میزان بارندگی ، رطوبت ، افزایش دما به ویژه در تابستان ، افزایش میزان خشکی تبخیر و تعرق ، وزش بادهای گرم و سوزان و کاهش پوشش گیاهی ارتباط می یابند . در این راستا جهت بررسی تغییرات اقلیمی در مناطق خشک ، آمار 42 ساله ایستگاه سینوپتیک زابل در منطقه خشک سیستان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت . برای تعیین روند اقلیم و پتانسیل خشکسالی به طور معمول از ضرایب خشکسالی استفاده می شود . از این رو براساس داده های موجود می توان از شاخص های مختلف خشکی مانند دومارتن بهره جست . لذا جهت بررسی دقیق ، آمار 42 ساله ، سالهای 1971 تا 2012 میلادی در 6 دوره 7 ساله ارزیابی گردید . نتایج نشان می دهد که تغییرات دما نوساناتی داشته اما از سال 1998 تا 2012 مرتباً شاهد افزایش دما (1/34 درجه سانتی گراد) بوده ایم . با بررسی تغییرات بارندگی مشخص گردید که از سال 1991 تا 1998 مقدار بارش افزایش یافته اما بعد از این تاریخ تا سال 2012 روند کاهش داشته است . براساس شاخص دومارتنمشخص گردید (I=1/77) در دشت سیستان در مدت 42 سال اخیر روند خشکی ادامه داشته که این امر تاثیر به سزایی در کاهش تولید مواد غذایی ، خطر گرسنگی ، افت سطح آب زیرزمینی ، تخریب خاک و اراضی را در این دشت به همراه خواهد داشت

Keywords:

خشکسالی , بیابانزایی , شاخص دومارتن , دشت سیستان