تقی طاوسی - سیستان و بلوچستان
نرگس کیانپوریان - سیستان و بلوچستان
محبوبه امیدی قلعه محمدی - سیستان و بلوچستان

براساس مطالعات سازمان هواشناسی جهانی، بادهای با سرعت بیش از 15 متربرثانیه ( 30 نات) به عنوان توفان شناخته می شوند. در این پژوهش بررسی روزهای توفانی منطقه خاش، با استفاده از مدل زنجیره مارکوف مرتبه او دو حالته است. برای این کار از داده های باد روزانه پایگاه هواشناسی خاش در سال های 1391-1365 استفاده شده است. ویژگی مهم مرتبط با دوره های توفانی و آرام، احتمالات ساده و اقلیمی، فراوانی روزها، طول میانگین دوره ها، سیکل هوایی تعیین شده است. سپس با محاسبه فراوانی دوره های توفانی احتمال وقوع این دوره ها مشخص شده است. تعیین دقیق وقوع دو روز آرام و توفانی پیاپی، تفاوت بین احتمالات ساده و اقلیمی و فراوانی روزهای آرام و توفانی از نتایج مهم این پژوهش است. بین احتمالات ساده و اقلیمی روزهای توفانی ایستگاه مورد نظر تفاوت چشمگیری مشاهده نشده است. به لحاظ فراوانی احتمال وقوع روزهای توفانی در همه فصول وجود داشته است.فراوانی روزهای توفانی در سال 1387 با 53 روز به بیشینه خود و کمینه روزهای توفانی در سال های 79، 82 و 84 است که در این سال ها هیچ گونه توفانی رخ نداده است. ماه اسفند با 28 روز بیشترین فراوانی و ماه آبان با 2 روز کمترین روزهای توفانی و فصل پاییز با 9 روز کمترین و فصل بهار با 69 روز بیشترین روزهای توفانی را داشته است. و بیشینه سرعت باد با 24 متر بر ثانیه در فصل بهار در سال های 76 و 87 است. و میانگین روزهای توفانی 16/46 و انحراف معیار 2/019 برآورد شده است.

خاش، زنجیره مارکوف، روزهای توفانی