خدیجه زارع - دانشجو کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
علی طالبی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
سید حمید مصباح - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
سید زین العابدین حسینی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

در مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب در مناطق شهری ضروری به نظر می رسد. تکنیک سنجش از دور می تواند در یک زمان کوتاه اطلاعات خوبی را در مورد تغییرات کاربری اراضی فراهم سازد. همچنین میتواند جهت بررسی تغییرات گذشته کاربری اراضی و به منظور مدیریت تغییراتی که در آینده به وقوع خواهند پیوست، مورد استفاده واقع شود. هدف اصلی این پژوهش، ارائه روشی برای نمایش تغییرات کاربری اراضی مناطق شهری با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و تکنیک سنجش از دور است. هدف اصلی این پژوهش، پایش تغییرلات کاربری- پوشش اراضی در محدوده حوزه آبخیز چنار راهدار طی 26 سال اخیر است. بنابراین تغییرت ایجاد شده در محدوده مطالعه شده، تصاویر سنجنده TM سال 1987 ، سنجنده ETM سال 2002 و سنجنده OLI سال 2013 ماهواره LANDSAT پردازش شد. بعد از اعمال پردازش های لازم، عملیات بارزسازی تصاویر اجرا و با بهره گیری از روش طبقه بندی نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال، نقشه های موضوعی کاربری-پوشش اراضی تهیه شد. نتایج نشان دهنده این است که مساحت طبقات کاربری اراضی مرتعی در طی این سال ها در حال کاهش است و در مقابل اراضی بایر و اراضی مسکونی در حال افزایش بوده اند. اراضی زراعی در طی دوره اول با افزایش مساحت و طی دوره دوم مطالعه با کاهش مواجه شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که طی سال های اخیر متأسفانه بروز چنین تغییرات وسیعی در پوشش- کاربری اراضی این منطقه محیط زیست انسان ها و سایر موجودات ساکن در منطقه را دستخوش تغییرات زیادی قرار داده است و همچنین می تواند باعث بروز خطرات طبیعی چون سیل گردد.

روند تغییرات، تغییر کاربری، توسعه شهری، سنجش از دور، چنار راهدار