طیبه سلمانی شیک - موسسه آموزش عالی آبا
سجاد شجاعی صایین - دانشگاه پیام نور واحد کرج

گردشگری زاغه نشین یا محلات پرجمعیت و کثیف شهری امروزه بوسیله گردشگران ثروتمندی که علاقمند به مشاهده فقیرترین بخش های جهان هستند، تبدیل به صنعتی رو به رشد شده است. این صنعت می تواند باعث توسعه پایدار محل مورد نظر و رفاه اجتماعی ساکنین آن شود. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی عوامل و مشکلات مؤثر بر توسعه پایدار گردشگری در مناطق حاشیه نشین از دیدگاه مردم محلی و مسئولین شهری در شهرستان اسلامشهر استان تهران پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق مردم محلی و مسئولین شهری شهرستان اسلامشهر می باشند. حجم نمونه مردم محلی به کمک فرمول کوکران 315 نفر و برای مسئولین شهری 30 نفر محاسبه شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه و مصاحبه مستقیم با مردم محلی و مسئولین شهری بوده است. جهت بررسی و ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر توسعه ی پایدار گردشگری شهری از دیدگاه مردم محلی و مسئولان شهری به ترتیب ده و نه شاخص و برای بررسی مشکلات توسعه پایدار گردشگری در مناطق حاشیه نشین از دیدگاه مسئولان شهری یازده گویه انتخاب و با طیف پنج گزینه ای لیکرت مورد سنجش قرار گرفتند. برای پردازش و استخراج داده های کمی و کیفی از نرم افزار SPSS 20 و با روش های آماری متناسب با سطح سنجش متغیرها استفاده شد. نتایج نشان داد که از دیدگاه مردم محلی، تبلیغات مناسب برای توسعه گردشگری شهری بر اساس نظرسنجی های مکرر از افراد محلی و گردشگران مهمترین عامل تأثیرگذار بر توسعه ی پایدار گردشگری شهری می باشد. همچنین از دیدگاه کارشناسان و مسئولان شهری مهمترین عامل تأثیرگذار بر توسعه ی پایدار گردشگری شهری، طرح ریزی برنامه استراتژیک برای کار با اجتماع محلی میباشد. یافته های این پژوهش همچنین نشان میدهد که بااهمیت ترین مشکل توسعه پایدار گردشگری در مناطق حاشیه نشین از دیدگاه مسئولان شهری کمبود امکانات تفریحی است.

گردشگری شهری، رفاه اجتماعی، حاشیه نشینی، شهرستان اسلامشهر