حسین ضیاء بخش کلخوران - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
سعید صادقیه اهری - دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
رسول صمدزاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

جغرافیای پزشکی علم بررسی روابط بین پدیده های کره ی زمین و پراکندگی بیمار یها است. در واقع اگر به تاثیر عوامل طبیعی و اقلیمی منطقه بر بدن و روان انسان بیاندیشیم به مفهوم جغرافیای پزشکی دست یافته ایم. ایران با وسعت و تنوع اقلیمی بسیار به طور طبیعی دارای بیماری های متنوعی است که شرط آگاهی از آن ها دانستن جغرافیای پزشکی آن است. فشارخون بالا اکنون در همه جوامع یکی از شایعترین معضلات سلامت عمومی محسوب میگردد. فشارخون بالا افراد را به تصلب شرائین، حملات قلبی و سکته مستعد می سازد و به سبب نارسایی کلیوی که ایجاد می کند، باعث مرگ انسان ها می شود. در ایجاد فشار خون بالا، عوامل ژنتیکی، محیطی، روانی و اجتماعی نقش بسزایی دارند در سال های اخیر GIS تحولات انکارناپذیری را در زمینه ی مطالعات جغرافیایی و سازماندهی و مدیریت داده های مکانی ایجاد کرده است. بسیاری از عوامل بیماریزا گسترش جهانی داشته و خاص یک منطقه یا ناحیه نیستند، در حالی که برخی از آن ها فقط مربوط به ناحیه و منطقه ی خاصی می باشند. تمرکز یک بیماری در مناطق خاص بروز غیر معمول و وجود یک منبع ایجاد کننده ی بیماری را نشان می دهد در این تحقیق پراکندگی شیوع فشارخون بالا در جمعیت بالای 30 سال ساکن در مناطق روستایی شهرستان های خلخال و پارس آباد از توابع استان اردبیل، با توجه به میزان بارش سالیانه در مناطق مورد مطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مربوط به تعداد بیماران مبتلا به فشار خون بالا تا پایان سال 1392 و همچنین مختصات جغرافیایی مناطق سکونت و اطلاعات مورد نیاز در مورد عناصر آب و هوایی از منابع مختلف جمع آوری و سپس نقشه های پراکندگی جغرافیایی بیماران با فشار خون بالا به کمک نرم افزار GIS استخراج شد و با نرم افزار Excel و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی ها نشان داد با وجود معنی دار بودن اختلاف میانگین بارش سالیانه ی دو منطقه مورد مطالعه، میانگین تعداد و درصد افراد مبتلا به فشارخون بالا در جمعیت بالای 30 سال روستاهای شهرستان خلخال و پارس اباد اردبیل از نظر آماری تفاوت معنی داری نشان نمی دهد.

جغرافیای پزشکی، فشارخون، عناصر اقلیمی، بارش