مریم اختیاری - عضو هیأت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز

فهم و شناخت صحیح اقلیم در جهت ایجاد نسبت درست با آن در زندگی، امری است که می تواند بسیاری از مشکلات امروز دنیای علم از جمله مشکلات زیست- محیطی، آمایش و برنامه ریزی بر روی یک ناحیه را حل نماید. مشکلاتی که معمولاً از طریق نگرشها و ساز و کارهای نادرست در حیطه علوم از جمله معماری پدیدار شده است. فرضیه این مقاله بر این امر استوار شده است که نحوه ی معماری بافتهای کهن در ایران بر اساس همسازی با اقلیم و طبیعت بوده و به همین دلیل استمرار زندگی در آنها ممکن شده است. شناخت این معماری نه تنها می تواند به ایجاد رابطه ی صحیح تعاملی انسان با مکان زندگی، جغرافیا و اقلیمش منجر گردد بلکه می تواند به شناخت دقیق تر خود اقلیم نیز کمک نماید. روش تحقیق در این مقاله روش استدلال منطقی و روش ترکیبی با استفاده از نمونه برداری می باشد.نتایج این تحقیق نشان داده است که معماری بافت قدیم بوشهر و دیگر شهرهای ایران در همسازی کامل با معماری بوده و از آن روی که با خواست ها و نیازهای انسان به صورت جزئی، همراه و ارتقاء دهنده کل یگانه شده است، موجودیتی فراتر از اقلیم طبیعی را پدید آورده و نه تنها به درک و فهم و همراهی انسان با محیط زیست و طبیعش کمک می کند بلکه به ارتقای و اعتلای انسان در آن محیط نیز کمک می نماید. نتایج این تحقیق در یک قیاس ساده نحوه نگرش صحیح برای پایدار کردن و استمرار زندگی بر روی زمین را متذکر شده و بیان می نماید که یک فضای مصنوع در صورتی می تواند سرزندگی خود را حفظ نماید که بتواند ساختاری مانا در عین پویا همچون ساختار طبیعت و اقلیم و بوم خود داشته باشد. در این صورت معماری لازم است تا شاخصه های بومی و جغرافیایی خود را بازشناسد و در خود به تمامی بروز دهد. لذا تقریباً انتقال و تقلید گونه ی معماری از جایی به جای دیگر ناممکن و ناثواب می باشد.

اقلیم، معماری اقلیمی، وشهر