تهیه مدل پهنه‌‌بندی سیلاب با استفاده از نرم افزار WMS (مطالعه موردی حوضه آبریز دز)

سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی در تمام دنیا است. در دهه گذشته میزان وقوع سیلاب های مخرب به دلیل افزایش دما، گسترش شهرسازی و تغییر خصوصیات حوضه آبریز همراه با ایجاد تغییر در کاربری اراضی و استفاده نادرست از زمین افزیاش یافته است. با وجود تحقیقات زیادی که در زمینه پیش بینی، کنترل و مهار سیلاب انجام شده است، این پدیده همچنان باعث خسارت های فراوانی در اکثر نقاط دنیا می شود. مدیریت سیلاب و پیش بینی میزان گسترش آن مهمترین و ضروری ترین بخش مهار و کنترل آن محسوب می شود. با توجه به سیلاب های مهمی که در چند دهه اخیر در استان خوزستان رخ داده است، هدف از این تحقیق تهیه مدل پهنه بندی سیلاب رودخانه دز با استفاده از نرم افزار WMS می باشد.در این مطالعه ابتدا با توجه به جانمایی حوضه آبریز رودخانه دز در سیستم UTM و موجود بودن نقشه DEM با دقت 50 متر، خروجی حوضه تا ایستگاه تله زنگ به 2 زیر حوضه تفکیک گردید و در مرحله بعد با توجه به داده های منطقه و اطلاعات بارش های ثبت شده، هیدروگراف سیلاب در زیر حوضه ها توسط مدول معروف بارش - رواناب HEC-1 برای دو سیل به وقوع پیوسته در منطقه شبیه سازی، صحت سنجی و سپس واسنجی گردید. سپس با استفاده از مدول هیدرولیکی HEC-RAS، روندیابی رودخانه دز در حد فاصل ایستگاه تنگ پنج تا تله زنگ انجام پذیرفت. در نهایت نقشه پخش سیلاب در نرم افزار WMS ترسیم و میزان صحت و دقت این تحقیق از طریق مقایسه نتایج با داده های مشاهده ای انجام پذیرفت. نتایج این تحقیق بیان گر میزان دقت، کارایی و سهولت استفاده از نرم افزار WMS برای پهنه بندی سیلاب در رودخانه ها، امکان انجام پیوسته چندین فرآیند شبیه سازی مستقل توسط مدول های مختلف موجود در نرم افزار WMS و امکان هشدار به موصع برای کاهش اثرات وقوع سیلاب است. نتایج این تحقیق می تواند در پیش بینی و مدیریت سیلاب در سایر نقاط سیل خیز مورد استفاده قرار گیرد.