اعظم نورگستری - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه زبان وادبیات عرب،عضو باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان،واحد فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامی،اصفهان،ایران
عبدالحسین کنگازیان - عضوهیأت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)اصفهان،ایران
اکرم السادات میرممتاز - عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فلاورجان، اصفهان، ایران

این پژوهش سعی دارد تا با بررسی موردی آیاتی که هم دارای واژه «الأرض» بوده وه دارای مفاهیم هیدرولوژی(آیه 17 سوره مبارکه الرعد، آیه 61 سوره مبارکه النمل، آیه 2 سوره مبارکه سمبأ و آیه 4 سوره مبارکه الحدید) نقش علوم آفاقی (علوم تجربی) را در درک بهتر آیات قرآن کریم نشان دهد. برای نیل به هدف ذکر شده ابتدا معانی واژه «الأرض» و واژه های مربوطه از قاموس های قرآنی و کتب لغت استخراج گردیده، سپس تفسیرهای گوناگونی که در تفاسیر معتبر برای این آیات عنوان شده مورد ارزیابی قرار گرفته،در نهایت با کمک مبانی علم هیدرولوژی، علت این که هیدرولوژی می تواند در درک این آیات کاربرد داشته باشد استنتاج شده است. نتایج حاصله ازاین جستارنشان می دهد که واژه «الأرض» در این آیات به مفهوم سطح خشکی زمین است. آیه 17 سوره مبارکه الرعد به ایجاد شبکه زهکشی وروان شدن بخش معینی از آب، آیه 61 سوره مبارکه النمل هم به آبهای زیرزمینی وهم به آبهای سطح الأرضی و هم به علم اقیانوس شناسی، آیه 2 سوره مبارکه سبأ وآیه 4 سوره مبارکه الحدید به چرخه آب اشاره دارد.بنابراین آشنایی با مفهوم آب شناسی برای درک صحیح آیات مذکور ضروری است.

قرآن ،الأرض،هیدرولوژی،آب شناسی،جغرافیا