آرش رزمخواه - استادیارگروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
محمد رضا پیرستانی - استاد یارگروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
فاطمه قبادی حمزه خانی - کارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

از جمله مهمترین اهداف احداث حوضچه های آرامش، عملکرد مناسب در جهت استهلاک انرژی با ایجاد پرش هیدرولیکی می باشد. هر چند مطالعات زیادی بر روی پرش هیدرولیکی انجام شده و پیشنهادات کاربردی با راندمان هیدرولیکی مناسب برای طراحی حوضچه های آرامش پایین دست سدها انجام شده است ولی ضرورت انجام مطالعات بیشتر بر روی تغییرات هندسی و میزان استهلاک انرژی لازم به نظر می رسد.از سوی دیگر استهلاک انرژی در سدهای بزرگ، منجر به طرح حوضچه آرامش با طول زیاد و عمق خواهد شد، که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد. بنابر این یکی از راههای استهلاک انژی در چنین شرایطی افزایش عمق پایاب موجود با همگرا نمودن دیواره های حوضچه آرامش در مقطع خروجی می باشد. با توجه به عملکرد خاص جریان در چنین شرایطی با انجام مطالعات آزمایشگاهی، طرح حوضچه آرامش پایدار امکانپذیر خواهد بود. در این تحقیق، تأثیر پارامترهای هیدرولیکی بر میزان استهلاک انرژی و موقعیت پرش هیدرولیکی در حالت همگرایی دیواره های حوضچه مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور آزمایشاتی روی مدل فیزیکی از حوضچه آرامش تیپ(II) با دبی ها و زوایای همگرایی مختلف انجام شده است. بر اساس تجزیه و تحلیل نتایج حاصل، همگرایی دیواه های حوضچه آرامش سبب افزایش عمق پایاب و تثبیت پرش در حوضچه شده و نوسانات فشار دینامیکی حتی در کوچکترین زاویه همگرایی نسبت به حالت دیواه های موازی کمتر می باشد.

حوضچه آرامش، پرش هیدرولیکی، همگرایی، استهلاک انرژی