الهام فاضل نجف آبادی - دانشجوی دکتری- دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی- گروه مهندسی آب
حسین افضلی مهر - استاد- دانشگاه علم و صنعت ایران ، دانشکده عمران
آرتمیس معتمدی - استادیار- مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا، گروه مهندسی عمران، معماری و شهرسازی

بهینهسازی رودخانه نیاز به فهم دقیق الگوی جریان از نقطه نظر مورفودینامیک دارد .با توجه به اینکه اطلاعات کمی در زمینه بررسی جریان برروی شکلهای بستر رودخانهها وجود دارد، مطالعه و ارائه مفاهیم هیدرودینامیکی در رابطه با ساماندهی رودخانهها ضروری بهنظر میرسد .در اینتحقیق که در رودخانه بابلرود در شمال ایران انجام گردید، توزیع سرعت بر روی یکتوالی شکلهای بستر برآمدگی و فرورفتگی مورد بررسیقرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار حداکثر سرعت برای تاج شکل بستر برآمده در زیر سطح آب و برای خطالقعر شکل بستر فرورفته در سطح آب رخ میدهد. قانون جهانی سرعت بر تمامی نیمرخها برازش یافت، و نتایج نشان داد که برای نیمرخهای مقطع عرضی شکل بستر برآمده حدبالای اعتبار قانون لگاریتمی در حدودy/h=0/34 بوده در حالیکه این مقدار برای نیمرخهای شکل بستر فرورفته شامل کل عمق جریان میباشد

توالی شکل بستر برآمده و فرورفته، توزیع سرعت، حداکثر سرعت، قانون جهانی سرعت