امیر رجائی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
بهنام شفیعی ثابت - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

یکی از مباحث مهم در حوزه مسائل مهندسی رودخانه، پیشبینی و کنترل فرسایش در نزدیکی سازههای هیدرولیکی، که پتانسیل به خطر افتادن ایمنی این سازهها را دارد، میباشد. سازههای کنترل تراز بستر به منظور ممانعتاز افت بستر رودخانه، حفظ پایداری سواحل و نیز جلوگیری از بهخطر افتادن سازههای احداث شده در آن ساخته میشوند. یکی از موضوعات مهم در طراحی و برای ایمن این سازهها، پیشبینی عمق آبشستگیدر پاییندست آنها و روشهای کاهش آن میباشد. در این تحقیق تاثیر پارامترهای مختلف هیدرولیکی بر مشخصات آبشستگی در پاییندست سازههای کنترل تراز بستر با پلان کنگرهای ذوزنقهای بصورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه نتایج نشان داد با کاهشطول سیکل در جهت جریان سرریزهای کنگرهای ذوزنقهای، عملکرد آنها در کاهش عمق آبشستگی بیشتر شده و به گونهای که مقدار کاهش عمقآبشستگی بهطور متوسط تا 19 درصد میرسد. مقایسه نتایج نشان داد که با افزایشعمق پایاب از 2 برابر عمق بحرانی به 3 برابر آن، مقدار عمق آبشستگی در سرریزهای کنگرهای ذوزنقهای مورد مطالعه به طور متوسط 5 درصد نسبت به سرریز خطی کاهشمییابد. مقایسه نتایج نشان داد که افزایشارتفاع ریزش، باعث افزایشعمق آبشستگی میشود. تحلیل نتایج حاکی از آن است که افزایشارتفاع ریزش از 20 به 25 سانتیمتر حداکثر عمق آبشستگی در سرریزهای کنگرهای ذوزنقهای به طور متوسط 5 درصد نسبتبه سرریز خطی کاهشمییابد

سرریز کنگرهای، عدد فرود ذره، جتریزشی، کاهشآبشستگی، عمق پایاب