جایگاه حقوق بین الملل در نظریه های روابط بین الملل

این مقاله درصد بررسی جایگاه حقوق بین الملل در نظریه های روابط بین الملل است. واین نظریه ها را درچهار رویکرد تقسیم بندی کرد. رویکرد اول، نظریه ایده ئالیسم است. طبق این نظریه، قادر و اجبار بهندرت باعث پیشرفت و توسعه حقوق بین الملل می شوند. در اواخر دهه 1930 با تجاوزگری فاشیست و باناکارآمدی نظریه ایده ئالیسم حقوقی، نظریه واقع گرایی از نظر معرفت شناسی، ذهنی و هنجاری، انتقاداتمهمی را علیه نظریه ایده ئالیسم مطرح کرد. طبق نظریه واقع گرایی، حقوق بین الملل، انعکاس منافع دولقدرتمند است و در فهم رفتارهای مهم دول، نقش چندانی ایفا نمی کند.رویکرد سوم، نظریه لیبرالیسم است که با تاکید بر نهادگرایی و خردگرایی معتقد است که حقوق بار رفتاردولت ها، قواعد، گروه ها و افراد مؤثر است. رویکرد چهارم، نظریه تکوین گرایی است که معتقد است هویتها و منافع، ذاتاً از گروه های اجتماعی قابل تفکیک نیست و حقوق بین الملل، انعکاس و تقویت کنندهمنافع و هویت دولت ها و گروه ها است. فرضیه مقاله نیزچنین است: حقوق بین الملل در نظریه هایمختلف روابط بین الملل، شأن و جایگاه متفاوتی دارد. در بعضی از نظریه ها حقوق بین الملل، امری حاشیهای، فرعی و ناکارآمد در حل و فصل مسائل جهانی تلقی می شود و در بعضی دیگر، حقوق بین الملل، نقشمهمی در همکاری میان کنشگران بین المللی، تأمین صلح و امنیت جهانی ایفا می کند. این مقاله درصددتعیین جایگاه حقوق بین الملل در رویکردهای منفعت محور و هنجار محور روابط بین الملل است. در پایان،نتیجه گیری می شود که هر فعلی در روابط بین الملل، نقش اساسی در تحول و عملکرد حقوق بین المللایفا می کند و حقوق بین الملل و روابط بین الملل، روابطی پیچیده با هم دارند. روش تحقیق در این مقاله بصور کتابخانه ای وابزار تجزیه وتحلیل توصیفی- تحلیلی است.

Keywords:

حقوق بین الملل , روابط بین الملل , ایده ئالیسم , واقع گرایی , لیبرالیسم , تکوین گرایی