داوود آسیابان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
لیلا زارع - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
محمد امیدوار - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

محیط فیزیکی شامل اشیا مادی، گیاهان، حیوانات و انسان هاست. محیط انسان در سطوح مختلفی رفتار او را تحت تأثیر قرار میدهد، رفتارهای آنی تابع وضعیتی هستند که در آن اتفاق می افتند. برای مثال فرض بر این است که آب و هوا بر روی خلق و خوی انسان تأثیر می گذارد. امروزه با گسترش مکاتب طبیعت گرا، برخی تلاش کردهاند که با مبنایی نسبیت گرایانه تفاوت هویت های فرهنگی را در گوناگونی زمینه های اقلیمی و طبیعی تفسیر نمایند . در تعالیم دینی متونی در تأیید این تأثیر، متونی در رد و یکپارچگی هویت انسانی الهی وجود دارد . بررسی دقیق میزان و نوع تأثیر محیط بر اخلاق و رفتار میتواند در تنظیم مبانی طراحی محیطی راه گشا باشد . از مباحث مهم و ارزشمند نظریه پردازان اسلامی که امروزه کمتر مورد تحلیل قرار گرفته آن است که، برای اقلیم های چهارگانه سرد و خشک ، گرم و مرطوب ، گرم و خشک و معتدل(سرد و مرطوب) استعدادها و قابلیت های رفتاری متفاوتی را بیان نموده اند. این پژوهش تلاش دارد تا در مبحث حاضر به تشریح اندیشه اسلامی برگرفته از نصوص دینی پرداخته و به موازات آن، نظر متفکران اسلامی در شاخه های مهم تفکر اسلامی، نظیر ابن سینا و فارابی در فلسفه مشاء، سهروردی در فلسفه اشراق، ابن عربی در حوزه عرفان و ابن خلدون در مبحث جامعه شناسی و علم تاریخ را در جهت اکتشاف، تحلیل و توسعه متون دینی به کار گیرد، و جایگاه این نظریات را در میزان تأثیرگذاری محیط بر رفتار نسبت به چهار مکتب روانشناسی رفتاری مقایسه نماید . روش پژوهش حاضر استدلالی تحلیلی است و با طرح سؤالات مکاتب معاصر، به دنبال یافتن پاسخ، در میان اندیشه های اسلامی در زمینه تأثیر محیط بر رفتار انسان می باشد.

محیط، اخلاق انسان، تفکر اسلامی، اقلیم، هویت