روح اله یوسفی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین

برای انجام دادن کار در زمان معین، مهم ترین فاکتور تخمین تعداد روزهای کاری است. در تعیین روزکاری مناسب برای خاکورزی بعضی از عوامل محدود کننده قابل کنترل را می توان با مدیریت صحیح در محدوده مجاز نگه داشت، عوامل اقلیمی ازجمله عواملی می باشند که غیر قابل کنترل بوده و مدیر اجرای عملیات کنترلی روی آنها ندارد. این مدل جهت تعیین احتمال روزهای کاری مناسب خاکورزی طراحی گردیده. مدل جهت اجرا نیازمند ورود اطلاعات هواشناسی و خصوصیات فیزیکی خاک میباشد. از اهداف فرعی طراحی مدل محاسبه تبخیر، رواناب، نفوذ عمقی و در نهایت با توجه به موازنه آب خاک، محاسبه مقداررطوبت ذخیره شده در عمق مورد بررسی می باشد. برای استفاده از مدل باید از عملکرد آن اطمینان حاصل نمود. بدین منظور نتایج شبیه سازی مدل برای رطوبت خاک، مشخصه های منحنی رطوبتی و هدایت هیدرولیکی غیر اشباع با دادههای اندازهگیری شدهمقایسه گردید. جهت ارزیابی از آماره های: میانگین انحراف معیار، ضریب تغییرات، ضریب کارایی مدل، میانگین درصد انحراف نسبی، رگرسیون مجموع مربعات مربع و ضریب تعیین استفاده شد. نتایج نشان داد مدل از دقت مناسبی برخوردار است. در بررسی حساسیت ورودی برنامه به مقدار رطوبت اولیه خاک، نتایج نشان داد مقدار رطوبت اولیه فقط در چند روز اول اهمیت دارد و با نزدیک شدن به سطح خاک یا افزایش رطوبت این زمان کاهش می یابد. در تعیین احتمال وقوع روزهای کاری، زمانی که فقط حد بالای قابلیت کاری به عنوان عامل محدودکننده خاکورزی در نظر گرفته شود، احتمال روزکاری نسبتاً بزرگی بدست می آید.

احتمال وقوع روزهای کاری، اعتبارسنجی، قابلیت کاری، مدل، موازنه آب خاک