امین رستمی - مربی، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
حسن صدرنیا - عضو هئیت علمی گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد

مبارزه شیمیایی با آفات یعنی بکارگیری سم و سمپاشی از بیش از نیم قرن پیش تا به امروز و مصرف بی رویه این سموم موجب ایجاد بسیاری بیماری ها در انسان، آلودگی های زیست محیطی و افزایش مقاومت آفات در برابر این نوع مبارزه شده است. امروزه در سطح دنیا ممنوعیت مصرف این مواد در دستور کار قرار دارد؛ از اینرو اهمیت شیوه های غیر شیمیایی و غیر مخرب کنترل آفات با توجه روبرو شده است. حرکت در راستای توسعه پایدار کشاورزی، کاهش احتمال ایجاد مقاومت در آفات هدف، کاهش باقیمانده سموم و اثرات زیان آور مواد شیمیایی در محصولات و محیط زیست طبیعی، کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی جامعه، امکان تولید محصول سالم و ارگانیک و بسیاری موارد دیگر از اهداف مبارزه غیر شیمیایی آفات است. از این میان استفاده از طیف های متعدد امواج الکترومغناطیس مورد نظر محققان و پژوهشگران قرار گرفته است. این پژوهش بصورت کتابخانهای به معرفی کاربردها و موارد استفاده از امواج رادیویی، اشعه گاما و تابش نور به عنوان سه طیف از امواج الکترومغناطیس جهت دفع آفات برخی ازمحصولات کشاورزی و مواد غذایی میپردازد. معرفی پژوهشهای صورت گرفته به دو صورت ارائه شده است. کاربرد و استفاده موفق طیفی از امواج الکترومغناطیس در کنترل آفات محصولات دانه ای و انباری معرفی و در بخش دیگر برخی از پژوهشهایی که در حوزه مدلینگ توزیع حرارت در مواد غذایی تحت درمان امواج رادیویی صورت گرفته، بررسی شده است.

اشعه گاما، الکترومغناطیس، امواج رادیویی، تابش نور، دفع آفات