محمدجواد خاکزادرستمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
زهرا بابائی قره تپه - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر

در این پژوهش به بررسی و تعیین میزان انرژی مصـرفی در تولیـد میـوه انـار در شهرسـتان گلوگـاه پرداختـه شـده اسـت. بـرای نمونهبرداری از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شد و حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران 95 نمونه بـرآورد گردیـد. بـا توجه به دادههای گردآوری شده از مطالعه میدانی در خصوص نحوه انجام عملیات زراعی در مورد این محصول، مقادیر انرژیهای نهاده و ستانده محاسبه گردید و شاخصهای انرژی در این رابطه ارزیابی شدند. مجموع انرژی نهادههای مصرفی و انرژی خروجی در تولید محصول بهترتیب ha/MJ 56/10302و ha/MJ 61/12971 بهدست آمد و کـارایی مصـرف انـرژی 26/1 ،افـزوده انـرژی ha/MJ 05/2669 و بهرهوری انرژی MJ/kg 53/0 بهدست آمد که کارایی انرژی تولید انار در این منطقه پایین میباشـد و بـرای بهبود آن باید به دنبال راهکارهایی جهت افزایش عملکرد محصول بود و یا اینکه در مصرف انرژیهای ورودی صرفهجویی کـرد. دو نهادهی سوخت و کودهای شیمیایی بهترتیب با 34/48 و 98/21 درصد، پرمصرفترین نهادههای انرژی در تولید بودند که انجام نشدن نمونهبرداری از خاک و برگ برای تعیین مقدار مصرف بهینهی کودهای شیمیایی و استفاده بیرویه از آنها باعـث افـزایش سهم نهاده کودهای شیمیایی در انرژی کل شده است. نتایج استفاده از تابع کاب داگلاس نشان داد، تأثیر نهادههای نیروی انسانی، آفتکشهای شیمیایی، کودهای شیمیایی، دامی، آب آبیاری و الکتریسیته، بر روی عملکـرد مثبـت و تـأثیر نهـاده هـای سـوخت و ماشینهای کشاورزی بر عملکرد انار منفی میباشد. نتایج تحلیل حساسیت ورودیهای انرژی نشان داد، با افزایش یک مگاژول در انرژی ورودی نهادههای آب آبیاری و کودهای شیمیایی، عملکرد بهترتیب معادل 12/3 و 42/1 کیلوگرم افزایش مییابد.

انار، مصرف انرژی، بهینهسازی، کشاورزی