محمد نبی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تهران، پردیس بین المللی ارس،جلفا،ایران
سیدهادی رضوی - عضو هیات علمی گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی،کرج،ایران
زهرا امام جمعه - عضوهیات علمی گروه علوم وصنایع غذایی، دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی،کرج،ایران

ضایعاتی که در کارخانجات فراوری مواد غذایی بر جای میمانند اگر به درستی از آنها بهره نبرند مشکلات زیست محیطی را حاصل میکنند و در اکثر این ضایعات مقدار بالایی فیبر وجود دارد که امروزه به دلیل خواص مطلوب فیبرها میتوان در غذاهای عملگرا از آنها استفاده کرد ودر صنایع تولیدی مواد غذایی از آن بهره برد. در گذشته بر روی بعضی از ضایعات کشاورزی ،روش هایی برای استفاده ازآنها صورت پذیرفته است که از مرور آنها برای مقایسه با هسته خرما بهره میبریم اما آنچنان که باید به خرما و هسته آن ،با توجه به تولید بالای آن در کشور توجه نشده است و مدتی است که مواد داخلی خرما و علی الخصوص هسته آن که در بهترین صورت به خوراک دام میرسد مورد توجه قرار گرفته است.از این لحاظ بر آن شدیم که انواع روش استخراج و نتایج استخراج فیبر بین سبوس برنج و خرما را با یکدیگر مقایسه کنیم.مواد و روشها:بعد از تهیه هسته خرمای مورد نظر،آنرا آسیاب کرده و پودر هسته خرمای حاصله را از لحاظ راندمان استخراج فیبر محلول و نامحلول در روش آنزیمی مورد بررسی قرار داده شد. بعد از تهیه سبوس برنج آنرا آسیاب کردیم و محصول حاصله را از لحاظ راندمان استخراج فیبر محلول و نامحلول مورد بررسی قرار دادیم فیبر خام در روش شستشو با اسید و سود(روش شیمیایی) با نرمالیته های مختلف اسید سولفوریک وسود مورد تیمار قرار گرفت و نتایج حاصله مورد بررسی قرار داده شد.در مورد برنج نیز بعد از جداسازی چربی ،جداسازی آنزیمی صورت گرفته و نتایجی حاصل شده است.یافته ها:راندمان استخراج در فیبر رژیمی استخراج شده ازهسته خرما به روش آنزیمی در سبوس برنج برابر با 61 درصد و در هسته خرما برابر با 38.8 درصد وزنی شد. و همانطور که مشخص است در روش شیمیایی هر چه تیمار با اسید قوی تری یا زمان تیمار با اسید بیشتر باشد از فیبر نا محلول کم شده و مقدار فیبر محلول بیشتر میشود .در هر دوی پودر هسته خرما و سبوس برنج این موضوع به همین صورت اتفاق افتاد.

استخراج شیمیایی،استخراج انزیمی،فیبر رزیمی،هسته خرما،سبوس برنج