علی سلمانپور زنوز - استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرند
میررحیم سیدحمزه - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی خوی

توسعه انسانی نقش مهمی را در توسعه هر جامعه فراهم می آورد. تفاوتهای زیادی در شاخص توسعه انسانی بین کشورهای در حال توسعه، بویژه کشورهای مسلمان وجود دارد. درنتیجه، شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش اختلاف شاخص توسعه انسانی دربین کشورها، از اقدام های اساسی در این زمینه است. یکی از این عوامل، نوسانات نرخ ارزبوده که تاثیر بسزایی بر عوامل تشکیل دهنده شاخص توسعه انسانی دارد. بر این اساس، در این پژوهش، به منظور بررسی این تاثیر در کشورهای مسلمان، تاثیر نا اطمینانی نرخ ارزموثر حقیقی بر شاخص توسعه انسانی، با استفاده از داده های پانلی طی دوره 2000 تا۲۰۱۴ارزیابی شده است. نا اطمینانی نرخ ارزموثر حقیقی، از تکنیک هدریک – پرسکات و شاخص توسعه انسانی، از میانگین سه شاخص امید به زندگی LEI شاخص پیشرفت تحصیلی) EAI ( و در آمد سرانه تبدیل شده بر اساس شاخص برابری قدرت خرید) PPP ( بدست آمده، و در نهایت برای بررسی تاثیر آن بر شاخص توسعه انسانی از مدل های پانلی ایستا استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که با افزایش نا اطمینانی نرخ ارزموثر حقیقی، شاخص توسعه انسانی در کشورهای مسلمان، کاهشمی یابد. همچنین، نتایج حاصل از تخمین مدل، دلالت براین دارد که متغیرهای مخارج دولتی، درجه باز بودن اقتصاد کلان، تاثیر مثبت ومعنی دار، و متغیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر منفی ومعنی داری بر میزان شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب مسلمان داشته است. بنا براین پیشنهاد می شود بانک های مرکزی این کشورها از اقداماتی که موجب نوسان در بازار ارز می گردند، خود داری نمایند.

نااطمینانی نرخ ارز موثر حقیقی، شاخص توسعه انسانی،فیلتر هدریک – پرسکات، داده های پانلی، کشورهای مسلمان