همایون خوشروان - استادیار مرکز تحقیقات و مطالعات دریای خزر
بشرا وفایی - دانشجوی دکتری رشته فیزیک دریا، مربی دانشگاه آزاد اسلامی

نوسانات سریع تراز آب دریای خزر نقش مهمی در تعیین میزان مخاطرات فرسایشی، پیامدهای ناگوار زیست محیطی تخریب و خشک شدن مناطق ساحلی تالاب ها و خلیج های کناره ای از بین رفتن منابع اقتصادی و تخریب صنایع دریایی خواهد داشت. ارزیابی روند تغییرات سطح تراز آب دریای خزر در گذشته، حال و آینده هدف اصلی این مقاله است در این مطالعه نوسانات سطح تراز آب از مرز بین پلیستوسن - هلوسن تاکنون بررسی و عوامل موثر در تغییر آن و دامنه ارتفاعی این تغییر، کنترل شد. سپس تاثیر دخالتهای انسانی در تغییر رژیم آبی ارزیابی و باتوجه به روند فزاینده گرمایش کره زمین نوسانات آتی سطح تراز آب پیش بینی شد نتایج نشان می دهد که عوامل اقلیمی بعنوان مهمترین علت تغییر سطح تراز آب طی دوره هلسون می باشند. طی دوره پلیستون پایانی تا انتهای هلوسن سطح تراز آب حدود 150 متر تغییر کرده است در صورت تداوم روند گرمایش زمین تخمین زده می شود که تا سال 2100 سطح تراز آب دریای خزر بیش از 3/5 متر کاهش یابد.

نوسانات دریای خزر، دوره پلیستوسن و هلوسن، گرمایش زمین، فعالیتهای انسانی