رضا خسروبیگی برچلویی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه حکیم سبزواری

بررسی فضای حاکم بر گردشگری روستایی در ایران بیانگر ناکامی تلاش های توسعه ای دولت در نهادینه کردن گردشگری در جوامع محلی و به تبع آن تردید از گردشگری به عنوان گزینه ای مناسب برای توسعه روستایی است. ضمن اینکه، دولت بر نقش گردشگری جهت رفع نگرانی های اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی اصرار می ورزد. در این راستا، فارغ از درگیری توسعه و حفظ کنندگان باید به ساختارهای معرفتی مسلط که در تقابل با واقعیت های گردشگری و جامعه روستایی است پرداخت؛ که تحت عنوان تحلیل گفتمان مطرح می شود. این مقاله نشان می دهد که چگونه مدیریت سیاسی کشور در پی این است تا گردشگری روستایی را با سازوکارهای گفتمان نوسازی همراه سازد؛ در حالی که ساختار و کارکرد مدیریتی برگرفته از این گفتمان فاقد اقتدار لازم در همگرایی با ساکنین روستایی و شرایط محلی بوده و دغدغه اصلی آن افزایش ظرفیت تولید و رشد اقتصادی است که پیامد آن هدر رفت منابع محلی به سود گروهای غیر بومی و وابستگی به عوامل خارج از روستاست. در مقابل، گفتمان حاکمیت از طریق جامعه - به عنوان استراتژی جایگزین - همراه با واقعیت های روستایی است و با رویکردی پساساختارگرایانه در پی استقلال ساکنین محلی و بهره مندی روستاییان از ظرفیت های بومی است.

دولت، جامعه روستایی، گردشگری، گفتمان، نوسازی، حاکمیت از طریق جامعه