مریم نظری - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی دانشگاه سمنان
شیما نیکو - استادیار دانشگاه سمنان

فعالیت زیاد باد و به دنبال آن فرسایش بادی (تحت تأثیر عواملی چون وضعیت خاص توپوگرافی، اقلیمی و در نتیجه پوشش محافظ اندک سطح خاک)، در منطقه علاء، شهر سمنان و روستاهای اطراف آن را در معرض پیامدهای نامطلوب فرسایش بادی قرار داده است. در منطقه علاء فرسایش بادی سبب تجمع و حرکت ذرات ماسه در روستاها، اراضی زراعی، کانال های آبیاری و تأسیسات صنعتی شده و خسارات سنگینی را وارد کرده است. از این رو همواره کنترل فرسایش بادی مورد توجه مسئولین و دست اندرکاران منطقه و شهر سمنان بوده است. با توجه به اینکه کنترل این پدیده بدون شناخت کامل، ارزیابی شدت و مشخص کردن عوامل آن امکان پذیر نیست. دراین مطالعه شدت فرسایش بادی را به روش MICD در منطقه علاء در کاربری مرتع و جنگلی در رخساره ها تپه ماهور با فرسایش آبی جزئی، جلگه رسی، فرسایش آبراهه ای – خندقی، اراضی و تپه های ماسه ای تاغ کاری شده را انجام دادیم. کاربری مرتع و جنگل در منطقه علاء با مساحت 34/41 کیلومتر مربع دارای شدت فرسایش بادی متوسط با میانگین وزنی 16/54 می باشد و بیشترین شدت فرسایش بادی در این کاربری مربوط به رخساره فرسایش آبراهه ای و خندقی با امتیاز 20 و کمترین شدت فرسایش بادی در این کاربری مربوط به رخساره تپه ماهور با فرسایش جزئی با امتیاز 16 می باشد. لذا باید راه کارهای مدیریتی جهتجلوگیری از افزایش فرسایش بادی دراین واحدکاری پیشنهاد داد. در صورت اقدامات کنترلی و پیشگیری فرسایش بادی مانند ایجاد تاغ زارها و طرح حفاظت از آن ها، جلوگیری از تخریب پوشش سنگفرشی موجود، احداث بادشکن و اقداماتی از این قبیل، خطر چشم گیری این منطقه را تهدید نمی کند.

بیابان زایی، فرسایش بادی، بیابان علاء، کاربری مرتعی و جنگلی، MICD