امین قنادی اصل - استادیار گروه آموزشی مهندسی عمران، دانشگاه محقق اردبیلی
قدیر زارع جعفری - کارشناسی ارشد مهندسی عمران – سازه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی

ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی همواره در معرض انواع خطرات طبیعی (زلزلهو سیل) و تهدیدات انسان ساز (جنگ) قرار داشته است و تلفات انسانی و خسارات مالی سنگینیمتحمل شده است. بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطرپذیریساختمان ها در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی پس از وقوع خطر است که باید در سطوحمختلف برنامه ریزی منطقه ای، شهرسازی و معماری مورد توجه قرار گیرد. هدف از این مقاله،ارائه دستورالعمل عملیاتی مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان تا جهت طرح و اجرایساختمان ها در برابر اثرات ناشی از تهدیدات نظامی و پیامدهای انفجاری ناشی از تهدیداتطبیعی و صنعتی به صورت عملی کارایی لازم را داشته باشد. همچنین با ارایه چک لیستیکاربردی منطبق بر مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان ، گامی به سمت اجرایی شدن اینمبحث برخواهیم داشت. با بررسی های انجام شده برروی دو ساختمان شهرداری مرکزی اردبیلو استانداری اردبیل مشاهده شد که الزامات مبحث مذکور در این ساختمان ها رعایت نشده است.همچنین با انتخاب محدوده بین میدان ورزش تا میدان عالی قاپو در شهرستان اردبیل، ملزوماتمبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان در این محوطه بررسی شد که در این مورد هممتاسفانه این نتیجه بدست آمد که در صورت وقوع بحران، محدوده مورد نظر دچار مشکلاتزیادی خواهد شد.

پدافند غیرعامل، مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان، آسیب پذیری، مدیریت بحران، فضای امن