علی رحمانپور - مربی گروه معماری دانشگاه زنجان

با افول نهضت معماری مدرن و وارد کردن انتقاداتی به طراحان این نهضت در کاربرد ناقص مدل انسان، رشته ای به نام «روانشناسی محیط»تأسیس شد.روانشناسی محیطی مطالعه پیچیده بین مردم و محیط اطرافشان است. به عقیده جیفورد(Gifford)روانشناسی محیطی با شاخه اصلی روانشناسی تفاوت دارد زیرا به محیط فیزیکی روزمره می پردازد.این علم چارچوبی از نقطه نظرات، تحقیق ها و فرضیات را فراهم می آورد که می تواند به ما در درک بهتری از روابط متقابل انسان و محیط اطراف، کمک کند. شناخت انسان و محیط، بهمراه نیازهای شان در ایجاد رابطه متقابل بین انها تأثیربسزایی دارد. آبراهام مازلو با طراحی یک هرمی تحت عنوان سلسله مراتب نیازهای انسانی، آنرا به ترتیب شامل نیازهای زیستی، نیازهای امنیتی، نیازهای اجتماعی، نیاز به احترام و در نهایت، نیاز به خودشکوفایی می داند. مازلو در نوشته های خود اشاره کرده است که این شکل طبقه بندی عمومیت مطلق ندارد. اما موارد زیادی را می توان یافت که این نوع تقدم وتاخر در نیازها، مصداق دارد.«ارتباط اجتماعی»از گذشته نیز وجود داشته است. انسان ها قطعاً تنهایی بر ماموت ها وحیوان ها و غول های بزرگ قدیمی پیروز نشده اند. انسانها قلعه های بزرگ و بناهای عظیم و امنیت شهرهای خود را به تنهایی انجام نداده اند. واقعیت این است که ارتباط، پیش نیازی است که بی توجهی به آن، حتی تامین نیازهای فیزیولوژیک و امنیتی را نیز تهدید می کند. در این پژوهش سعی شده است تا نیازهای انسان و محیط زیستش را بررسیکند و با توجه به نیازهای روحی و روانی به نگاهی فراتر از زیست بوم برای انسان برسد

نیازهای انسانی، ادراک محیط، رویکردهای روانشناختی، طراحی معمارانه محیط