ویژگی ساخت و ساز در معماری سنتی ایران

بناهای معماری سنتی ما که ریشه در تاریخ ایران زمین دارد شکوه و عظمت آثار ملی و میراث گرانقدر فرهنگی، که بر تارک آن معماری، همچون نگینی می درخشد رمزی جاودانگی دارد. یگانگی در این رشته در پی داشتن وحدت رویه در طراحی معماری، طراحی سازه و علم محاسبات و روانشناسی انسان بوده است که این سه رشته متمم و مکمل یکدیگرند و علاوه بر ا ین معنویت شکوه در جبروت آثار معماری همزمان با روانشناسی انسان ریشه در فرهنگ، آداب رسوم و سنن خود دارد . لذا به پیکره این معماری نیز چون روحی حاکم و استوار است و در واقع پیکره معماری و فیزیک آن با ماورائش مرتبط بوده و یک وحدت وجودی یافته است که همه را در خود به یکباره جای داده است و این است که پاسخگوی همه نیازهای فردی، جمعی، روحی ، روانی و فیزیکی انسانهاست . لذا به محدوده زمانی خاصی تعلق نداشته و مأمنی برای انسان در همه زمانها و مکان ها می باشد . از آنجا که انسان خود ترکیبی از استراکچر (اسکلت درونی) و معماری (صورت بیرونی) است مخلوق خود نیز با او کاملاً هماهنگی دارد. لذا در طراحی فضایی برای زیستن انسان سه مقوله سازه ، معماری و روانشناسی فضا می تواند ذی نقش گردد و در هماهنگی و طی پروسه تکاملی ظرفی بسازد که انسان مظروف اوست و باید این ظرف پرمحتوا و جذاب باشد تا قابلیت داشته و فراسونگر باشد تا به همه ابعاد وجودی انسانیت انسان نیز پاسخ دهد. در این مقاله سعی بر آن است تا با شناخت عناصر، مصالح و المانهای تشکیل دهنده معماری سنتی به بررسی ویژگی ها و خصیصه های این معماری توجه نموده و پس از مقایسه شباهتهای معماری های تک با معماری سنتی ، به مقایسه مصالح قدیم و جدید در معماری سنتی می پردازیم. سپس بحث مقاوم سازی در برابر زلزله توسط سازه های معماری سنتی را مطرح ساخته و نگاه ویژه معماری سنتی را به همسازی بناها با طبیعت بیان می کنیم و برای تبیین بحث به نمونه ها و ویژگیهای بوجود آمده در معماری سنتی و نکات برجسته در طرح قوس خوانچه پوش، انواع سقف ها و پوشش ها، اجرای عرقچین، فرفره، گنبد و گنبد دوپوش پرداخته و نهایتاً فرم ظاهری گنبدها را تشریح می نمائیم. در پایان نیز خصوصیات ویژه در بناهای معماری سنتی بصورت جمع بندی و نتیجه گیری ارائه می گردد .

Keywords:

معماری , سنتی , قوس , مصالح , بناهای سنتی