سید معصوم افضلی* - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد یاسوج،گروه مهندسیعمران،یاسوج، ایران
سعید خرم - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت،گروه مهندسی عمران،مرودشت،ایران

آبشستگی بستر و دیواره رودخانه ها, پدیده ای است که به صورت طبیعی در اثر عبور جریان آب ایجاد می شود و به عنوان بخشی از تغییرات مورفولوژیکی رودخانه شناخته می شود.تحقیق در زمینه بررسی برخی از عوامل موثر بر میزان آبشستگی در پایین دست حوضچه های آرامش مثل تاثیر دبی, عدد فرود جریان, زاویه واگرایی دیواره های جانبی دیواره های حوضچه آرامش واگرا , زمان و... از جمله مسائلی است که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد . مشخصه های منحنی های گودال آبشستگی از جمله ماکزیمم میزان فرسایش, محل ایجاد ماکزیمم فرسایش, شیب دیواره بالادست گودال, محدوده ایجاد این گودال و حجم مصالح حمل شده از داخل آن از جمله پارامترهای مهمی هستند که در طراحی سازه های هیدرولیکی اطراف تاثیرگذار می باشند.در این تحقیق نتیجه می شود که با افزایش میزان بازشدگی دریچه کشویی یا کاهش عدد فرود جریان در زیر دریچه از میزان آبشستگی در پایین دست پرش هیدرولیکی ایجاد شده کاسته می شود.با افزایش عمق آب پایین دست که با کاهش عدد فرود جریان در پایین دست پرش هیدرولیکی همراه است از میزان فرسایش در پایین دست حوضچه آرامش کاسته می شودباافزایش زاویه واگرایی دیواره های جانبی حوضچه آرامش واگرا, با وجود عدد فرود ثابت برای جریان روی مصالح فرسایش پذیر از میزان فرسایش در پایین دست حوضچه های آرامش کاسته می شود.

آبشستگی، زاویه واگرا، میزان بازشدگی ،حوضچه آرامش