بررسی اثر نور قرمز و سفید بر ساختار رویشی و زایشی گیاه خربزه (Cucumis melo L)

خربزه از خانواده کدوئیان (Cucurbitaceae) با نام علمی Cucumis melo var.indorus می باشد. این گیاه دارای بتاکاروتن بالا، ویتامین A و B، پتاسیم و آب فراوان می باشد. اهداف این پژوهش بررسی ساختار تشریحی، ویژگی های تکوینی اندام های رویشی و زایشی گیاه خریزه تحت تاثیر نور طبیعی، نور قرمز و نور سفید برای اولین بار در داخل دستگاه تراریوم می باشد. بررسی اندام های رویشی شامل ریشه، ساقه، برگ، رگبرگ اصلی، با تثبیت نمونه ها در محلول اتانول و گلیسیرین (GA)، تهیه برشی دستی و رنگ آمیزی مضاعف آبی متیل - کارمن زاجی انجام شد. بررسی ساختار تشریحی اندام های زایشی نر، مریستم رویشی راس ساقه و مریستم ریشه با استفاده از تثبیت نمونه ها در فیکساتور F.A.A، گذراندن مراحل آماده سازی برای قالب گیری در پارافین، برش گیری با دستگاه میکروتوم، رنگ آمیزی برش ها با هماتوکسیلین ائوزین، مشاهده برش ها با میکروسکوپ نوری انجام و از نمونه های مناسب عکس تهیه شد. براساس نتایج حاصل از این بررسی، مریستم راس ریشه دارای ناحیه کالیپتروژن، کاهک، منطقه آرام و منطقه فعال مریستمی می باشد. کاهش تعداد سلول های تونیکا و کورپوس در مریستم رویشی راس ساقه در گیاهان تیماردهی شده با نور سفید و افزایش تعداد سلول های تونیکا کورپوس و گسترش سلول های مریستم مغز، در مریستم رویشی راس ساقه در گیاهان تیماردهی شده با نور قرمز نسبت به نور طبیعی مشاهده شد. در گیاهان تیماردهی شده با نورسفید و قرمز، کاهش دستجات متازایلم در ریشه و افزایش دستجات متازایلم در ساقه نسبت به گیاه شاهد مشاهده شد. بخش مغز ساقه در گیاهان تیماردهی شده با نور سفید و قرمز نسبت به گیاه شاهد دژنر شده است. ساختار برگ در گیاهان تیماردهی شده با نور سفید و قرمز نسبت به گیاه شاهد بصورت هموژن می باشد. سلولها بافت زمینه ای در رگبرگ اصلی گیاه تیماردهی شده با نور قرمز نسبت به گیاه شاهد، دهیدراته گشته است. در غنچه های 2 میلیمتری از بین رفتن لایه مغذی و میانی دیده شد. در غنچه های 3 میلیمتری میکروسپورها اولین تقسیم میتوزی را پشت سر، و هسته رویشی و زایشی در دانه گرده مشاده گردید. شکوفا شدن بساک در غنچه های 10 میلیمتری، مشاهده گردید.

Keywords:

, Cucumis melo , ساختار رویشی , ساختار زایشی , نورسفید , نور قرمز