اعظم مختاری - دکتری تخصصی ویروس شناسی و استادیار گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
مسعود مختاری - دانش آموخته دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

در سال های اخیر برای کشف و تعیین دوز بهینه مواد طبیعی با خواص ضد ویروسی که دارای اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای سنتتیک باشند مطالعات فراوانی انجام شده است. گیاه مورد از جمله گیاهانی است که اثرات مختلف درمانی از جمله اثر ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد. Herpes zoster عامل varicella یا آبله مرغان و zoster و zona است. این ویروس ژنوم DNA داشته و قطر تقریبی آن 150 تا 200 نانومتر است. تاکنون دارویی قطعی برای درمان ضایعات این ویروس معرفی نشده است و داروهای فعلی هر کدام عوارض خاص خود را دارند. از این رو معرفی یک داروی گیاهی با حداقل تأثیرات جانبی برای درمان این ضایعات ضروری به نظر می رسد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی اثر ضد ویروسی مورد و استفاده از آن به عنوان یک داروی گیاهی در درمان ضایعات ناشی از VZV صورت پذیرفت. در این تحقیق از کشت سلول رده MDBK جهت تلقیح ویروس و بررسی اثرات ضد ویروسی عصاره علیه آن استفاده شد. ویروس مورد نظر از طریق نمونه برداری از بیماران مبتلا به ضایعات چشمی تهیه گردید که بعد از افزایش عیار آن، توسط آزمایش TCID 50 در کشت سلولی تعیین تیتر شده و پس از تعیین غلظت سیتوتوکسیک عصاره اتانولی مورد در کشت سلولی، در آزمایش دیگری اثر ضد ویروسی عصاره مورد بررسی قرار گرفت. غلظتی از عصاره مورد که باعث مرگ در 50% از سلول ها گردید (CC50) برای عصاره اتانولی برابر 3/2 درصد و غلظتی که باعث 60 درصد کاهش در اثرات سیتوپاتیک ویروس شد (IC50) برابر 1/2 درصد به دست آمد. بطور کلی یافته های این پژوهش بیانگر اثر بازدارندگی بارز عصاره اتانولی مورد علیه ویروس VZV می باشد. همچنین اثرات سیتوتوکسیک مورد در غلظت های بالاتر از غلظت های ضد ویروسی دیده می شود.

مورد، واریسلا زوستر ویروس، عصاره اتانولی، کشت سلول