شیوا زمان پیرا - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
حسن کریم زاده گان - دانشکده محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
علی اصغر زارعی - کارشناس ارشد محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

پارک های ملی خجیر و سرخه حصار در شرق شهر تهران، از زیستگاه های قدیمی و مناسب گونه پازن می باشند که در سال های اخیر به دلیل گسترش شهرها و قطعه قطعه شدن زیستگاه، اندازه جمعیت و گستره پراکنش محلی این گونه در آنها کاهش شدیدی یافته است. به منظور مدلسازی مطلوبیت زیستگاه این گونه، از روش تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی ( ENFA ) و مدل بیشینه آشفتگی (MaxEnt) استفاده شده است. در این مطالعه از 31 نقطه حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از ترکیبی از 10 متغیر زیست محیطی به عنوان متغیر مستقل در مدل ها استفاده شد. نقشه مطلوبیت زیستگاه بدست آمده از مدل ها نشان می دهد که زیستگاه مطلوب بز و پازن در این منطقه تحت تأثیر عوامل انسانی قرار دارد و در ارتفاعات بیش از ارتفاع میانگین زیستگاه ( 1500 متر ) و در شیب های بالای شیب میانگین زیستگاه ( 40% ) در مناطق صخره ای می باشد. در مدل ENFA براساس مقادیر تخصص گرایی مهمترین عوامل مؤثر در آشتیان بوم شناختی گونه مورد مطالعه، شیب، ارتفاع و فاصله از جاده است و در مدل MaxEnt فاکتورهای شیب و اثرات ناشی از آشفتگی های انسانی (Footprint) بیش ترین تأثیر را داشته اند.

بز و پازن، مطلوبیت زیستگاه، MaxEnt، ENFA ، پارک ملی خجیر و سرخه حصار