بررسی نقش تنظیم کننده های رشد و جداکشت در ایجاد کالوس و باززایی گیاه دارویی Nepeta Fissa

جنس Nepeta با نام فارسی پونه سا متعلق به خانواده نعنایان ( Lamiaceae) و یکی از جنس های بزرگ این خانواده است. این جنس با تنوع مورفولوژیکی و کروموزومی بالا یکی از جنس های دارای گونه های متعدد در ایران است. یکی از گونه های این جنس، Nepeta fissa است که دارای مصارف خوراکی، دارویی و زینتی می باشد. در این پژوهش ازدیاد این گیاه با روش معمول کشت بافت و باززایی آن بر روی محیط کشت پایه MS با مقادیر مختلف هورمونیدر شرایط درون شیشه صورت گرفت. قطعات ریشه، محور زیر لپه، برگ های لپه ای، برگ، دمبرگ، میانگره، گره، از دانه رست های سترون رشد یافته در محیط کشت MS فاقد هورمون به عنوان جداکشت مورد استفاده قرار گرفتند. جداکشت ها جهت القا کالوس در محیط کشت MS همراه با غلظت های مختلف ( mg/l؛1، 2، 3 ) BAP در ترکیب با ( mg/l؛ 0/5، 0/1 ) NAA در شرایط تاریکی و روشنایی قرار گرفتند. در نهایت بهترین نوع ریزنمونه و مناسب ترین ترکیب هورمونی به منظور بهینه سازی کشت بافت این گیاه انتخاب شد. جداکشت برگ لپه ای به عنوان بهترین جداکشت در شرایط تاریکی و گره به عنوان بهترین جداکشت در شرایط روشنایی انتخاب شدند. در شرایط تاریکی، جداکشت برگ لپه ای در محیط کشت MS دارای ( mg/L؛3، 2، 1 ) BAP در ترکیب با NAA 0/1 کال های متراکم و سبز رنگ ایجاد و سپس اندام زایی کردند. بهترین محیط برای باززایی برگ لپه ای 0/1mg/l ، NAA + 3 BAP مشخص شد. در شرایط روشنایی جداکشت گره در محیط MS دارای ( 1،2،3mg/L )BAP در ترکیب با (0/5،0/1mg/L ) NAA کال های متراکم و سبز رنگ تشکیل شد و اندام زایی صورت گرفت. مناسب ترین محیط برای باززایی گره BAP1+ NAA ، + 0/5mg/l تعیین شد.

Keywords:

کالوس , باززایی , Nepeta , نعناییان