کبری حسنپور ریحانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی
بهروز اسماعیل پور - گروه باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی
منیژه جمشیدی - گروه گیاهپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

پونه Mentha longifolia گیاهی از خانواده نعناع می باشد. این گیاه، از نظر خواص دارویی در دنیا اهمیت فراوانی دارد. در این مطالعه، با استفاده از 15 نشانگر مولکولی RAPD و 6 صفات فیزیولوژیکی به بررسی تنوع ژنتیکی 11 اکوتیپ گیاه پونه جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور پرداخته شده است. 15 آغازگر RAPD در مجموع 167 باند تکثیر کردند که 163 باند (97/29) چند شکلی و 4 باند (2/71) تک شکلی بودند. محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) در محدوده ی 0/149 ( آغازگر 83 ) 0/256 (آغازگر 3) بود. اکوتیپ شماره 1 با اکوتیپ شماره 2 بیشترین شباهت ژنتیکی 0/952 و کمترین فاصله ژنتیکی 0/049 را دارا بود. حداقل تشابه ژنتیکی 0/839 بود که بین اکوتیپ های شماره 5 با 11 مشاهده شد. تجزیه و تحلیل خوشه ای ژنوتیپ ها با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و به روش UPGMA انجام شد. 11 اکوتیپ گیاه پونه در 4 گروه دسته بندی شدند. داده های حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نتایج گروه بندی را تایید کرد. میزان همبستگی بدست آمده توسط نشانگر RAPD و نشانگر مورفولوژیکی معنی دار نبود (r=0/03). براساس نتایج این مطالعه، این گونه گیاهی در ایران از تنوع قابل توجهی برخوردار بوده که می تواند منبع ژنتیکی ارزشمندی برای تحقیقات به نژادی گیاه پونه در آینده باشد.

؛ Mentha longifolia ، نشانگر مولکولی، RAPD ، ارزیابی ژنتیکی