محمد نهتانی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه زابل
ابراهیم دستورانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه زابل
سلمان عارفخانه کلاته - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه یزد

سیل یکی از بلایای طبیعی مهمی است که همه ساله باعث ایجاد خسارتهای مالی و جانی فراوانی به جوامع مختلف می- گردد. به همین دلیل محققین سعی نمودهاند که تغییرات کمی این پدیده را حتیالمقدور به طور دقیق موردبررسی قرار دهند . این تحقیق در تعدادی از حوزههای آبخیز استان های تهران و البرز انجام شد. روش تحقیق مبتنی بر مطالعه اسنادی وکتابخانه ای و بررسی ابعاد فرکتالی شبکه رودخانهها و رابطه آن با میزان رواناب میباشد. داده ها و اطلاعات ایستگاه های هیدرومتری از اداره کل آب منطقه ای تهران و لایه های DEM سیمتر از سازمان نقشه برداری کشور تهیه گردید و پس از انجام آزمونRUN TEST و تأیید همگنی و عدم یکنواختی و تصادفی بودن دادههای دبی، حوزهها و شبکه آبراهههای مربوط به هرکدام از ایستگاههای هیدرومتری به وسیله ی نرم افزارArc SWAT ترسیم گردید و محاسبات مربوط به ابعادفرکتالی با نرم افزار Aractalyse انجام شد سپس با استفاده از نرم افزار SPSS ضریب همبستگی و روابط دوگانه بین پارامترهای فرکتالی و دبی متوسط سالانه موردبررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش بیانگر میزان همبستگی 0.726 در سطح معنی داری 99 درصد می باشد و نتایج رگرسیون خطی بین پارامترها نیز نشان می دهد که ضریب تبیین 0.528 می باشد و روابط معنی داری بین ابعاد فرکتال شبکه آبراهه و رواناب در حوضه های موردبررسی وجود دارد به طوری که با افزایش بعد فرکتال شبکه آبراهه میزان رواناب افزایش می یابد.

فرکتال، شبکه زهکشی، رواناب، استان های تهران و البرز