مهرزاد خیراندیش - دانشجو دکتری رشته فیزیولوژی ورزشی گرایش بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشگاه آزاد واحد ساری
محمدعلی آذربایجانی - پروفسور، فیزیولوژی ورزش ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
حسن متین همایی - استادیار، فیزیولوژی ورزش ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

آنتی اکسیدان ها باعث محافظت بدن در برابر تنش اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد مـی شـوند . افزایش فشار اکسیداتیو پس از انجام تمرینات سنگین بسیار شایع است . بر این اساس استفاده از مکمل های آنتی اکسیدانی در این شرایط توصیه می شود. اطلاعات در خصوص اثیر گذاری آنتی اکسیدانها با منشائ طبیعی برسیستم دفاع آنزیمی آنتی اکسیدانی در شرایط فعالیت بدنی بسیار محدود است. در نتیجه هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر مکمل دهی بهارنارنج در هنگام تغییر بار تمرین بر دفاع آنزیمی آنتی اکسیدانی پس از تغییرات بار تمرین بود. بدین منظور21 نفر مرد واترپولوئیست به مدت 6 هفته و 5 جلسه در هفته به در آغاز دوره, پس از چهار هفته تمرین و پس از دوهفته تیپر نمونه های خونی جهت سنجش SOD,GPX , MDA در شرایط استراحتی جمع آوری شد50 میلی گرم پودر بهارنارنج ؛ 1000 میلی گرم ویتامین C به عنوان کنترل مثبت و 1000 میلی گرم دکسترین به عنوان دارونما روزانه به صورت خوراکی(درون کپسول ژلاتینی) به آزمودنی ها داه شد.مقایسه جداگانه تغییرات درون گروهی SOD,GPX , MDA در گروه مکمل بهارنارنج، ویتامین C و کنترل نشان داد که SOD,GPX , MDA دارای تغییر معنادار در همه آنها نبوده است.همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس مکرر (3*3)با عامل بین گروهی در تمام گروه ها عدم تغییر معنادار SOD,GPX , MDA در قبل تمرینات یا شروع مکمل، بعد از تمرینات ، بعد از دوره ی تیپر را نشان داد.همچنین داده های وزن، شاخص توده بدن و درصد چربی در قبل، بعد و پس از 2 هفته تیپرینگ تغییر معناداری در مقایسه سه گروه نداشتند، اما داده های توده خالص بدن در مقایسه سه گروه تغییرات معناداری نشان داد. گروه مکمل بهار نارنج دارای کاهش معنادار بیشتر توده خالص بدن پس از تمرینات در مقایسه با گروه کنترل و ویتامین C بود.داده های قدرت عضلات کمربند شانه ای وسینه ، استقامت عضلات شکم و آزمون های شنای 50 متر با شیرجه و بدون شیرجه، شنای 200 متر در قبل، بعد و پس از 2 هفته تیپرینگ تغییر معناداری در مقایسه سه گروه نداشته اند، اما داده های شنای 400 متر در مقایسه سه گروه تغییرات معناداری نشان داد. گروه مکمل بهار نارنج دارای افزایش معناداری در رکورد شنای 400 متر پس از 2 هفته تیپرینگ بودند، در صورتی که گروه ویتامین C کاهش معناداری نشان داد و گروه کنترل بدون تغییر بود. نتایج این مطالعه نشان دادمصرف روزانه 50 میلی گرم مکمل بهار نارنج تاثیر معنی داری بر سیستم دفاع آنزیمی آنتی اکسیدانی پس از تغییرات بار تمرین ندارد. اما به نظر می رسد این مکمل موجب کاهش فشار اکسایشی شده و عملکرد شنای 400 متر را ارتقاء می دهد. لذا بر این اساس توصیه می شود می توان از این مکمل جهت کاهش فشار اکسیداتیو ناشی از تمرینات بدنی و بهبود عملکرد استفاده نمود.

SOD، GPX ، MDA، تیپر