آرمان قراخانلو - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری
میر سعید موسوی - استادیار دانشگاه آزاد تبریز

توسعه عبارت است از حرکت از وضعیت موجود به وضعیتی که در آن فرصت و امکانات بیشتری برای کاربرد مؤثر منابع فراهم آمده است. توسعه میتواند در زمینه های صنعتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و .... باشد. توسعه تنها یک فرآیند اقتصادی نیست، بلکه فرآیندی چند بعدی است که شامل سازماندهی مجدد و جهت دهی اقتصاد و س یستم ها ی اجتماعی است. از این رو توسعه به مثابهی یک مجموعه اقدامات مشخص، فرآیندهای دگرگونی بنیادی و مجموعه ای از دستاوردهای مشخص میباشد. لذا برای سنجش و سطح بندی توسعه یافتگی مناطق، شاخصهای بسیاری وجود دار د. هر یک از این شاخص ها دارای ارزش و اهمیت خاصی میباشند که با توجه به نوع هدف و روش مطالعه مورد استفاده قرار می گیرند، به کارگیری این شاخص ها زمینه مناسبی برای ارائه راهبردها و به کارگیری برنامه ها ی مناسب توسعه ی نواحی و همچنین پی ریزی و ایجاد توسعه ی یکپارچه ناحیه ای و تحلیل وابستگی سکونت گاه های انسانی در سطوح نواحی میشود. در این راستا مقاله حاضر با هدف ارزیابی شاخص خدمات شهری در عملکرد مناطق دهگانه ی شهرداری تبریز طی سال 1390 طراحی شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی است و با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن توصیفی - تحلیلی میباشد. برای وزن دهی شاخص ها از آنتروپی نسبی و برای رتبه بندی مناطق دهگانه ی شهرداری تبریز از مدل ویکور استفاده شد.بنابراین نتایج یافته ها حاکی است، مناطقی که به میزان بیشتری از این شاخص ها بهره مند بوده اند، با عنوان توسعه یافته یا برخوردار مناطق 2 ، 9و 6 ، مناطقی که مقادیر کمتری از این شاخص ها را در خود پرورانده اند و فاصله ی بیشتری با مناطق مطلوب داشته اند، در زمره ی مناطق توسعه نیافته یا محروم در مقایسه با سایر مناطق 8 و3 قرار گرفتند و بقیه ی مناطق نیز،به عنوان مناطق نیمه برخوردار شناخته شدند.

توسعه، توسعه یافتگی، شاخص خدمات شهری، مناطق دهگانه ی شهرداری تبریز