پریسا زیارتی - گروه آموزشی شیمی دارویی ، دانشکده داروسازی ،واحد علوم دارویی دانشگاه آزاد اسلامی-تهران-ایران
مهدیس متقی - مرکز تحقیقات علوم دارویی, واحد علوم دارویی دانشگاه آزاد اسلامی- تهران- ایران

حذف یون های فلزی سنگین از سیستم های آلوده و مواد پسماند کشاورزی، میوه و سبزیجات فرآوری شده یک تکنولوژی نوین و بسیار مفید است. پتانسیل مواد پسماند در جذب فلزات سنگین بستگی به ظرفیت و ویژگی های چون ماهیت فیزیکی و شیمایی مواد پسماند دارد. در مطالعه اخیر کاربرد پوست موز به عنوان ماده غذایی پسماند از لحاظ ظرفیت جذب زیستی یون های فلزی سمی سنگین مورد بررسی قرار گرفت: کادمیوم و سرب گرفته شده از برنج صدری, کاشت شده در آستانه اشرفیه استان گیلان در شمال ایران، مورد بررسی قرار گرفت. اثر سدیم کلرید و ماده جاذب تهیه شده از پوست موز در غلظت های مختلف، pH، زمان تماس، درصد جذب و روش های پخت بر محتوای کادمیوم و سرب در نمونه های برنج در حالات مختلف پخت مورد ارزیابی قرار گرفتند. محتوای فلزات سنگین در برنج خام، شسته و خیسانده شده توسط ماده جاذب و نمونه برنج های پخته و خشکانده شده با استفاده از اسپکتروفتومتر جذبی اتمی تعیین شد. حداقل و حداکثر محتوای کادمیوم و سرب در برنج شسته و پخته شده رقم ایرانی صدری حدود 0.002 و 0.041 (mg/kg DW) بود. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن بود که برنج پخته شده با نمونه برنج های خیسانده شده توسط 2 درصد سدیم کلرید و پوست موز اصلاح شده با سیتریک اسید 0.5 درصد حداقل به مدت 1 ساعت بیشترین تاثیر را در کاهش سطح سرب و کادمیوم داشت، بطوری که میزان کادمیوم تا 93.2 درصد و میزان سرب تا 83.78 درصد نسبت به نمونه برنج خام اولیه کاهش یافت که نشان دهنده معنی دار بودن کاهش فلزات سنگین سرب و کادمیوم می باشد. نتایج مطالعه اخیر نشان داد که پسماندهای پوست موز اصلاح شده با سیتریک اسید 1 درصد را می توان بطور موثری برای تیمار برنج های حاوی یون های فلزی سنگین استفاده کرد.

حذف فلزات سنگین، پوست موز، Oryza Sativa، ماده جاذب