سحر حسن پور - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، اهواز، ایران

در مواجهه با رشد انفجاری جمعیت شهری و شهرنشینی سریع، تقاضای جهانی برای تحرک شخصی به طور مداوم افزایش یافت. میل به آزادی مداوم حرکتی، موجب وابستگی شدید به وسایل حمل و نقل موتوری در بسیاری از نقاط جهان شد که نتیجه آن پیامدهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی بود. بر اساس این بحران ها، استراتژی حمل و نقل عمومی محور TOD به عنوان یک استراتژی موافق با توسعه پایدار در مقابل مشکلات برآمده از گسترش شهری، ترافیک جادهای و گازهای گلخانه ای مورد توجه قرار گرفت. اصل کلیدی TOD ،به منظور تسهیل توسعه فشرده برای ایجاد پیاده روی و دسترسی آسان به ایستگاه های حمل و نقل عمومی است؛ یکی از حالت های استراتژی حمل و نقل محور، حمل و نقل ریل پایه RTOD است که اشاره به خطوط راه آهن سنگین و مترو دارد. این استراتژی برای شهرهایی که به سرعت در حال رشد فیزیکی هستند، مناسب است. مترو به عنوان پاکترین، سالمترین، سریع ترین، ایمن ترین و به طور کلی، کارآمدترین شبکه حمل و نقل، نقش انکارناپذیری در حل مسائل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ناشی از معضل ترافیک دارد. در شهرهای بزرگ و به ویژه کلان شهرها، استفاده از حمل و نقل عمومی بیشتر است؛ بنابراین، سیستم های حمل و نقل عمومی مانند مترو، باید به گونه ای برنامه ریزی و طراحی شوند که امکان ایجاد فرصت های رشد آتی شهر در آنها دیده شود. شرایط مطلوب سرویس های خدماتی مانند وجود ایستگاه های قابل دسترس، پایانه های حمل و نقل و قیمت مناسب، موجب تمایل بیشتر مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی و به ویژه مترو شده است. با توجه به اهمیت سیستم مترو، مقاله حاضر با هدف بررسی پویایی سیستم های مترو، معیارهای اجتماعی و اقتصادی سیستم مترو و توجه به ویژگی های کاربری زمین اطراف مترو انجام شده است. روش پژوهش مروری و توصیفی است و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای انجام شد. پس از بررسی اهداف پژوهش، یک نتیجه گیری کلی از مباحث گفته شده صورت گرفت.

حمل و نقل ریلی، سیستم مترو، کاربری زمین، معیار اجتماعی، معیار اقتصادی