احمد نادری - استادیار گروه انسانشناسی دانشگاه تهران- نویسند مسئول
رضا بیات - دانشجوی دکتری انسان شناسی دانشگاه گوتینگن مانان

این پژوهش مردم نگارانه، تجربه زیسته دانشجویان ایرانی از مهاجرت تحصیلی شان به آلمان رامورد بررسی قرار داده و بر آن است که معانی ذهنی کنشگران را با توجه به پرسش های پژوهشفهم کند. برای رسیدن به این هدف از مشاهده، مشاهده مشارکتی، مصاحبه عمیق و مصاحبهگروهی بهره گرفته شده است. می توان گفت دانشجویی که برای ادامه تحصیل به کشور دیگریمهاجرت می کند، خود را در فرهنگ جدیدی- فرهنگ عام و فرهنگ علمی کشور مقصد-می یابد. او روند تغییراتی را که از زمان برای خروج از کشور آغاز و به کنش نهایی حاصل ازانتخاب میان ماندن و بازگشت ختم می شود، تجربه می کند. این تغییرات به شکل مرحله ای درزندگی دانشجویان رخ می دهند که می توان گفت هر تجربه دانشجو در این سفر، مرحله ای ازتغییر است و هر تغییر، حسی را درون او برانگیخته یا تقویت می کند.در پایان مشخص شد کنش نهایی مشارکت کنندگان این پژوهش با تردید و دودلی همراه است.از این رو، تردید، اساس این مردم نگاری چند مکانه قرار گرفت. این تردید فارغ از انتخابدانشجویان، همواره همراهشان بود که میزان آن به مدت اقامت و میزان هماهنگ شدن آنها باجامعه میزبان بستگی دارد و یادآور مفاهیمی ست که در نظریه پسااستعماری از آنها با عناوینآستانگی، بینابینیت، فضای سوم و پیوند خوردگی یاد می شود. با دنبال کردن دانشجویان وپیمودن مسیری که هر دانشجو برای تحصیل در آلمان می پیماید، تلاش شده به چرایی این حستردید پاسخ داده شود.

تحصیل در آلمان، تردید، مردم نگاری چندمکانه، مهاجرت تحصیلی، نظریه پسااستعماری