محسن امیدوار - دکتری مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران،ایران
فرشته نیرومند - کارشناس مهندسی محیط زیست، گرایش کنترل آلایند هها، دانشگاه جامع علمیکاربردی، تهران، ایران

مقدمه: ارزیابی ریسک فرایندهای خطرناک یکی از اولوی تهای مدیریت ریسک می باشد. یکی از رو شهای مورد استفاده در ارزیابی ریسک، آنالیز لای ههای حفاظتی ( LOPA ) است. به دلیل ناکافی بودن و یا عدم قطعیت اطلاعات موجود در مورد نرخ نقص ( PFD) لایه های حفاظتی، ارزیابی ریسک به روش سنتی LOPA همواره دارای خطا م یباشد. لذا هدف از این مطالعه، استفاده ازتئوری فازی جهت ارزیابی ایمنی مخازن شارژ آمونیاک با استفاده از روش آنالیز لای ههای حفاظتی میباشد. روش کار: ابتدا با استفاده از نظر متخصصین، نرخ نقص لایه های حفاظتی به صورت فازی بدست آمد. سپس با استفاده از عملگرهای فازی، امکان فازی به احتمال فازی تبدیل شده و در نهایت به نرخ نقص قطعی تبدیل شد. در مرحله بعد با استفاده از سیستم منطق فازی شدت، شدت رویداد به صورت فازی محاسبه شده و در انتها با استفاده از ماتریس ریسک، شاخص ریسک فازی محاسبه گردید. یافته ها: در سناریوی آزاد شدن آمونیاک، شدت، احتمال و ریسک محاسبه شده با روش کلاسیک و فازی LOPA به ترتیب برابر با (احتمال: کم، شدت: بالا، و ریسک: )قابل تحمل- غیر قابل قبول)) در روش کلاسیک و احتمال فازی 2/66 شدت فازی 3/99 و ریسک فازی 3/79 (0/8 غیر قابل قبول 0/2 قابل تحمل- غیر قابل قبول( در روش فازی تعیین گردید. هم چنین پس از اضافه شدنلایه حفاظتی، شاخص ریسک فازی از 3/79 (0/8 غیر قابل قبول 0/2 قابل تحمل- غیر قابل قبول به 1/9 (0/1 قابل قبول، 0/8 قابل قبول- قابل تحمل0/1 قابل تحمل تغییر یافت. نتیج هگیری: در شرایط عدم قطعیت و یا موجود نبودن اطلاعات مر بوط به احتمال و شدت سناریوی ریسک، می توان با استفاده از نظرات متخصصین در قالب متغیرهای زبانی و روابطمجموع ههای فازی، تا حد امکان خطای محاسباتی را در ارزیابی ریسک کاهش داد.

آنالیز لایه های حفاظتی، ریسک، مجموعه های فازی، شدت، احتمال، امکان فازی