ابراهیم نادی - استادیار گروه داخلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان
سعید بشیریان - عضو هیأت علمی گروه پرستاری دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی همدان
محبوبه خسروی - دکتری حرفه ای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان

هم اکنون تصویر روشنی از نحوه انجام همودیالیز و کفایت این اقدام درمانی در تنها مرکز همو دیالیز شهر همدان وجود ندارد از آنجائیکه انجام همودیالیز منجر به کاهش سطح خونی سموم اورمیک (Uremic Toxins) به حد غیر رسمی (Non Toxic) می گردد.این اقدام موجب کاهش میزان مرگ و میر بیماران مبتلا به نارسائی کلیه خواهد شد که این حد از دیالیز را کفایت دیالیز(Dialysis Adequacy) می نامند.هدف از انجام این طرح تعیین نسبتکاهش اوره خون در بیماران تحت همودیالیز در بخش دیالیز بیمارستان اکباتان همدان می باشد.این مطالعه از نوع توصیفی - مقطعی بود که جامعه آماری آن را بیماران تحت همودیالیز بیمارستان اکباتان درطول مدت مطالعه تشکیل میداد در این مطالعه تعداد ١٠٠ بیماری که در طول مدت مطالعه تحت همودیالیز قرار داشتند مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه خون جهت اندازه گیری اوره نیتروژنه خون (B.U.N) قبل و بعد از دیالیز تهیه و به آزمایشگاه ارسال گردید و میزان کاهش اوره خون (Urea Reduction Ratio (URR محاسبه شد. بیماران کفایت دیالیز با استفاده از پارامترهای Kt/v و URR که در آن K از مشخصات فیلتر به کار رفته در دستگاه وt مدت زمان انجام دیالیز بر حسب دقیقه و v، حجم توزیع در بدن بیمارکه بر حسب لیتر منظور شده است بررسی شد. در ضمن پارامترهای دیگری از قبیل مدت زمان انجام دیالیز و سرعت جریان خون و ضریب کلیرانس فیلتر ووزن قبل و بعد از دیالیز و فشار خون قبل و بعد از دیالیز نیز مورد ارزیابی قرار گرفته و ثبت شد. با توجه به نتایج حاصله از محاسبه URR مشخص گردیدکه فقط ١٠ درصداز بیماران دارای URR برابر و یا بیش از ٦٥ درصد بودند که این میزان مطابق با شاخصهای استاندارد بوده و بیانگر کفایت دیالیز می باشد. ٣٤ درصد از بیماران نیز دارای URR نزدیک به میزان مطلوب (یعنی 65-55 درصد ) و بقیه افراد که حدود ٥٦ درصد بودند. URR کمتر از میزان مطلوب داشتند. در مجموع نتایج حاصله نشاندهنده غیر مطلوب بودن کیفیت و یا کمیت انجام همودیالیز می باشد.

اوره خون ، کفایت دیالیز ، نارسائی مزمن کلیه ، همودیالیز