بهروز کارخانه ای - استادیار، گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
مریم فرهادیان - استادیار، گروه آمار زیستی، مرکز تحقیقات بیماریهای غیرواگیر، دانشگاه علوم پزشکیهمدان، همدان، ایران
مرجان لشگری - دستیار، گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

هدف: سردرد پس از پارگی دورا عارضه نسبتا شایع بعد از بیهوشی اسپاینال و اپیدورال، میلوگرافی و لومبار پانکچر میباشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تأثیر تکنیک جریان مخالف در پیشگیری از سردرد پس از پارگی دورا در جراحی سزارین تحت بیهوشی اسپاینال م یباشد.روش کار: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی ساده یک سو کور، بیماران به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. هر گروه شامل 120 بیمار بود. در گروه مداخله 3 سی سی مارکائین 5/ 0 درصد با 1 سی سی فنتانیل ترکیب شد که 3 سی سی آن با سوزن اسپاینال کوئینکه شماره 24 در فضای ساب آراکنوئید تزریق و همزمان با عقب کشیدن سوزن 1 سی سی از دارو در مسیر تزریق گردید. در گروه کنترل فقط 3 سی سی از این ترکیب در فضای ساب آراکنوئید تزریق شد و هنگام عقب کشیدن سوزن دارو در مسیر تزریق نشد. سپس در فواصل 6، 12 ، 18 ، 24 ، 48 و 72 ساعت پس از عمل از بیماران در خصوص ایجاد سردرد سؤال شد و در صورت سردرد شدت آن با مقیاس سنجش عددی ارزیابیگردد. در نهایت اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار SPSS و با آزمونهای آماری تی، من ویتنی و مجذورکای تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: فراوانی رخداد سردرد در گروه مداخله 5/ 2 درصد و در گروه کنترل 2/ 9 درصد بود P=-0/028 میانگین شدت سردرد در گروه مداخله 21 / 3 ± 66 / 5 و در گروه کنترل 89 / 2 ± 18 / 5 آنالیز شدP-1 میانگین سنی گروه کنترل 95/ 5 ± 26 / 2 و گروه مورد 58 / 5 ± 89 / 27 بود. P=0/066 میانگین سن افراد مبتا به سردرد در گروه مداخله 05 / 3 ± 66 / 24 و در گروه کنترل6/54 ± 29/72 آنالیز گردید 23 / P = 0. این مطالعه نشان داد افراد مبتا به سردرد در مقایسه با بقیه بیماران در هر دو گروه جوانتر بودند. زمان آغاز سردرد در گروه کنترل زودتر رخ داد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد در گروهی که تکنیک جریان مخالف استفاده نشده بود بروز سردرد پس از پارگی دورا 7/ 3 برابر نسبت به گروه مورد بود که از این نظر بین دوگروه اختاف معنادار آماری وجود داشت.

سردرد، پارگی دورا، بیهوشی اسپاینال، سزارین