هانا کمانگر - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
علیرضا یزدی نژاد - استادیار دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی زنجان
مرتضی موحدی فاضل - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
رقیه همتی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

پوسیدگی ریشه از بیماری های پر اهمیت لوبیا در استان زنجان دارد و دو بیمارگر قارچی Rhizoctonia solaniوFusarium solani عوامل اصلی ایجاد کننده این بیماری در منطقه اند در این تحقیق بازدارندگی عصاره ان هگزانی دی اتیل اتری کلروفرمی و اتانولی پنج گونه گیاهی شامل اسپند Peganum harmala آویشن کوهی Thymus kotschyanus بومادران Achillea wilhelmsiiپونه Mentha pulegium و سیر Allium sativum در رشد رویشی F. solaniوR. solani با استفاده از روش اختلاط عصاره با محیط کشت در چهار غلظت آزمایشگاهی موثرترین عصاره ها در شرایط گلخانه ای علیه بیماری پوسیدگی ریشه لوبیا ارزیابی شد بر اساس نتایج آزمایشگاهی به دست آمده فاز هگزانی عصاره آویشن و پونه هر دو در غلظت 1000 پی پی ام بیشترین اثر بازدارندگی را علیه هر دو بیمارگر داشت همچنین موجب گرانوله شدن سیتوپلاسم هیف های هر دو گونه قارچی و نشت مواد درون سلولی آنها شد در آزمون های گلخانه ای عصاره هگزانی آویشن و پونه نه تنها موجب کاهش معنا دار درصد پوسیدگی ریشه شد بلکه بر شاخص های رشدی گیاه لوبیا نیز آثار افزایشی معناداری در سطح 5 درصد داشت

آویشن،پوسیدگی قارچی ریشه،حبوبات،عصاره گیاهی،قارچ ایستایی