آفاق فرجی - کارشناس ارشد گروه گیاه پزشکی، دانشگاه زنجان
رقیه همتی - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه زنجان
علیرضا معرفت - دانشیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه رازی کرمانشاه

پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا ناشی از Rhizoctonia solan،Fusarium solaniوFusarium oxysporum ا ز بیماری های مهم لوبیا در استان زنجان است. کاربرد عوامل بیوکنترل بومی در تلفیق با روش های شیمیایی از روش های مدیریت مؤثر برای کاهش خسارات این بیماری است. به دلیل تأثیر هم زمان چندین قارچ در ایجاد این بیماری و امکان تأثر سینرژیستی عوامل بیماری زا، تأثیربخشی روش های مدیریتی بر آلودگی های هم زمان گیاه، حائز اهمیت و قابل بررسی است. در اوایل مردادماه 1390 جداسازی باکتری های آنتاگونیست از ریزوسفر گیاهان لوبیای منطقه انجام گرفت. دو جدایه از هر یک از سه گونه قارچی بیماری زا تهیه شد. دو جدایه رایزوباکتریایی با توانایی بالا در تولید آنتی بیوتیک، مواد فرار، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز علیه هر سه بیمارگر به عنوان بهترین جدایه ها برای آزمایش های گلخانه ای انتخاب شدند. نتایج گلخانه ای نشان داد که تیمار بذر با باکتری های آنتاگونیست اثر معناداری در کاهش شدت بیماری و افزایش شاخص های رشدی لوبیا در تیمارهای جداگانه و هم زمان قارچ های بیمارگر داشت. رابطه سینرژیستی بین هر سه بیمارگر اثبات شد. در این میان، اثر سینرژیستی بین F. oxysporumوR. solani آشکارتر بود. اثر سینرژیستی در علائم برگی آشکارتر از علائم ریشه بود

اثر سینرژیستی، بیوکنترل، ریزوباکتری، عوامل قارچی، لوبیا