ماهرخ شریفی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین
محمد حسین رجبیه - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین

سوء پیشینه مرتبط به جرائم عمدی است که در شناسنامه کیفری افراد مندرج شده و مبنای قضاوت در مورد آنها طی سالهای آینده خواهد بود. فردی که به لحاظ برخی کاستیها و معضلات در محیط زندگی خود خواسته یا ناخواسته مرتکب پس از تحمل مجازات و بازگشت به اجتماع به منظور ایجاد شرایط مناسب برای خود و خانواده اش نیازمندجرم شدہ است، اشتغال است، اما این در حالی است که برخی از مجرمان پیش از این به دلیل داشتن سوء پیشینه از حقوق اجتماعی محروم بودند، ولی در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ شرایطی فراهم شده است و به فرد بزهکار فرصت کافی داده شده که به اجتماع باز گردد تا شرایط یک زندگی ساده که کمترین حق وی در مقام یک شهروند است برای او و خانوادهاش فراهم شود. پژوهش پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی سجل کیفری و گواهی عدم سوء پیشینه کیفری در حقوق کیفری ایران پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد: ثبت و احراز پیشینه ی کیفری مجرمان در دستگاه انتظامی در مقایسه با دستگاه قضایی از قدمت بیشتر و در عین حال از کارایی موثرتری برخوردار می باشد. پایه گذاری این دستگاه براساسی ویژگی های اثر انگشت موجب شده هرگونه تغییر قیافه، جعل مدرک هویت، کتمان هویت و نظایر اینها، توسط مجرمان، مانع دستیابی به پیشینه کیفری و هویت واقعی آنان نباشد.از آثار پیشینه کیفری نیز علاوه بر محرومیت از حقوق اجتماعی از جمله محدودیت در انتخاب مشاغل، دولتی، خصوصی و سیاسی؛ میتوان آن را عاملی جهت تشدید مجازات قانونی و ممنوعیت استفاده از تعلیق، عفو، آزادی مشروط و دیگر تخفیف های قانونی دانست.

سجل کیفری، گواهی عدم سوء پیشینه کیفری، مجازات تبعی، محرومیت از حقوق اجتماعی، اعاده حیثیت