احسان طایفه - دانشجوی دکتری معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، نویسنده مسئول
عیسی حجت - استاد دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
حمیدرضا انصاری - استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

هدف این مقاله، کنکاشی است تخصصی و ریزبینانه در باب تعریف مفهوم و جایگاه واکاوی در معماری. این مفهوم از جهاتی مختلف شبیه به حوزه نقد است و حتی در مواقعی ناخواسته و ناآگاهانه به جای آن استفاده می شود. بنابراین،این مقاله ابتدا به واژه شناسی مفهوم واکاوی و نقد پرداخته و سپس برای شناختی جامع تر، دستگاه نقد معماری وین اتو را که به هر دو حوزه نقد و واکاوی اهمیت می دهد، انتخاب و به لحاظ فکری و نظری مورد تحلیل قرار می دهد تا چگونگی شکل گیری دستگاه های فکری نقد و البته با تأکید بر حوزه نقد فرم از منظر این پژوهش در فرایند شکل گیری معماری به صورت دقیق مشخص و بیان شود. در مرحله آخر، به عنوان نمونه ای از تعریف یک دستگاه واکاوی براساس ساختار دستگاه نقد معماری تحلیل شده و با توجه به دانش حاصل در تعامل و ارتباط این دو حوزه با یکدیگر، ضمن مروری سریع بر تعریف فرم معماری و رجوع به چند منبع تشریحی و تحلیلی فرم معماری، به تهیه و تدوین دستگاه فکری برای واکاوی فرم معماری پرداخته م یشود. برای رسیدن به این دستگاه فکری روشی مورد نظر قرار گرفته که به صورت تحلیلی از منابع مورد تایید قبلی برداشت شده و در نهایت به صورت یک دستگاه جامع و مدل کاربردی برای واکاوی فرم در این مقاله ارائه شده است.

واکاوی، نقد معماری، تجزیه و تحلیل، دستگاه نقد، واکاوی فرم