اثر کود دهی تکمیلی بر افزایش باردهی و ترکیب شیمیایی ارقام پسته (Pistacia vera L.) در شرایط آب و خاکشور

این پژوهش در دو آزمایش جداگانه در جنوب خراسان انجام گردید. آزمایش ١ به مدت پنج سال (1378-82) در ایستگاه تولید پسته گناباد متعلق به آستان قدس رضوی انجام شد. با توجه به مشاهده آسیب خشکیدگی برگ در درختان پسته و مشکلات شوری این آزمایش طراحی شد. دو واحد پسته کاری 6 و 7 که هدایت های الکتریکی آب آبیاری آن ها به ترتیب 7/45 و 11 دسی زیمنس بر متر بود برای آزمایش ١ انتخاب گردید. ارقام پسته بادامی سفید و اوحدی با پایه بادامی ریز به عنوان ترکیبات پایه – پیوندی مورد استفاده در آزمایش انتخاب شدند. در هر یک از واحدها، آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با ٤ تکرار انجام شد. در هر یک از بلوک های دو واحد در سال ١٣٨٠ برای هر یک از درختان کود دهی تکمیلی در نظر گرفته شد که شامل ترکیبی از کودهای شیمیایی و دامی با مقادیر معین بوده است. آزمایش ٢ با ارقام بیشتر در طی سال های ١٣٦٩ تا ١٣٧٨ در یکی از باغ های پسته منطقه خواف که هدایت الکتریکی آب آبیاری آن 10/29 دسی زیمنس بر متر بود به صورت طرح کاملا تصادفی نامتعادل بر روی ٦٦ درخت انجام شد. با توجه به نتایج تجزیه مرکب آزمایش ها در آزمایش ١ محصول کمی بادامی سفید به طور معنی دار از اوحدی بیشتر بود. در آزمایش ١ ویژگی سال آوری در اوحدی قابل توجه بود. دو سال بعد از کود دهی تکمیلی ( ١٣٨٢ ) محصول پسته بطور معنی دار افزایش و در نتیجه سال آوری مشاهده نشد. با این تیمار علائم خشکیدگی برگ ها نیز کاهش یافت. مقادیر تجمع یون های کلرید و به ویژه سدیم و همچنین آسیب نکروز برگ در رقم حساس اوحدی بیشتر بود. در بلوک ١ واحد ٦ که قبلا شوری آن افزایش یافته بود، جذب یون های Ca و Mg بطور معنی دار کاهش یافت. رقابت کاتیونی سدیم نسبت به یون های کلسیم و منیزیم سبب کاهش معنی دار محصول در آن بلوک شده بود. با این وجود تجمع نیتروژن در بافت برگ رقم حساس نیز قابل توجه بود. همچنین اثر شوری به گونه ای نبوده که از جذب فسفات ممانعت نماید. با عمل سربرداری گیاهان از زیر نقطه پیوند چنین تشخیص داده شد که حساسیت به نمک در شرایط فوق عمدتًا مربوط به رقم می باشد. در آزمایش ٢ کمیت محصول اوحدی قابل توجه بود و آسیب برگ مشاهده نشد. به منظور احداث باغ های جدید پسته در شرایط آب و خاک شور، باید این گونه تنوع ژنتیکی را در نظر بگیریم.

Keywords:

ارقام پسته , ترکیب شیمیایی گیاه , سال آوری , شوری , کود دهی , کمیت باردهی